Бөлшек сауда

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Бөлшек саудаішкі саудада тауарларды немесе қызметтерді шағын мөлшерде сатып алу және сату. Бірнеше арналар арқылы тұтынушыға тауарды сату немесе тұтынушыға сервисті көрсету арқылы пайда табу проссесін қамтиді. Сұраныс анықталғаннан кейін оны тұтынушыларға көрсетеді. Жарнама арқылы сұранысты көбейтсе болады. 2000 жылдары электронды төлем арқылы тауарларды интернетпен сатып, оларды пошта арқылы жеткізу саны көбейді. Пошта арқылы тауарды жеткізу бөлшек сауда секторына жатады. «Бөлшек сауда» термині, тек қана сервисті улкен мөлшерде, аз ғана адамға емес, ол аз мөлшерде көп адамға да қамтиды.

Бөлшек сауда дүкендері далада, адам көп жүретін көшелерде және ойын-сауық орталықтарында орналасуы мүмкін. Дүкендер көп орналасқан көшелер жаяу жүрушілердің тасымалын шектеуі мүмкін. Шоппингке арналған көшелердің орналасқан жерінің климатына байланысты олар жартылай шатырлы немесе толық шатырлы болуы мүмкін. Дүкендерден басқа бөлшектеп сатудың түрлері ол заттарды онлайн сату арқылы пайда табу және почталарды жеткізу арқылы пайда табу түрін жатқызса болады.


Шоппинг деп әдетте, сауда өнімдерін сатып алу актісін айтса болады. Ол негізі дайын өнімдерді мысалға айтатын болсақ азық-түлік және киім-кешек сияқты қажеттіліктерді сатып алуға мақсатталған, немесе шоппингті ойын-сауық іс-әрекеті ретінде қарастырса болады. Көңіл күйді көтеру үшін арналған шоппинг заттарды терезеден қарау арқылы орындалады сондықтан мұндай сауда түрі әрқашанда сатып алуға соқтырмайды.

Этимология[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бөлшектеп сату сөзі retail, негізі ескі француз "тілінің tailler" дейтін сөзінен шыққан және ол кесіп алу дейтін сөздің мағынасын білдіреді. Ол бірінше рет саудада, шағын мөлшерде сату сөзінің мағынасы ретінде 1433 жылы қолданылған. Француз тіліндегіндей "retail" сөзі нидерланд және неміс тілінде де шағын мөлшерде сату сөзінің мағынасын білдірген.

Бөлшектеп сату стратегиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бөлшектеп сату стратегиясы негізі клиенттерді қанағаттандыруға және оңтайландыруға мүмкіндік беретін жолмен, өз өнімдері мен қызметтерін ұсынуға арналған маркетинг жоспары болып табылады. Қызмет көрсету сапасы мен маркетинг стратегиясы арқылы қызмет көрсетуші компания, не қызмет көрсетуші адам тұтынушыларға позитивті ассоциация қалдырады. Маркетингтік стратегия арқылы фирма тиімді аудиторияға және олардың қалауына қарай тауарларды сатады. Нарықтағы үлкен бәсекеліске байланысты бөлшектеп сату стратегиясы тауардың немесе қызметтін ұзақ мерзімді тұрақтылығын орнатады. Маркетингтік стратегия өзінің назарын клиенттерді қанағаттандыруға аударады және тауарларды не қызметтерді жетілдіру арқылы клиенттерді ұзақ тұрғыда сол тауарларды не қызметтерді сатып алуға не қолдануға көндіреді.

Бөлшек сауда нүктелерінің түрлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Базар дейтін тауарлар мен қызметтерді айырбастайтын орын болып табылады. Дәстүрлі базар әдетте қаланың ішінде орналасады және сатушылар өзінің тауарларын сатып алушылардың көздеріне көрінетіндей етіп қойып қояды. Нарықтың бұл түрі өте ескі, және сансыз осындай нарықтар бүкіл дүние жүзі бойынша жұмысын осы күнге дейін жалғастыруда.

Әлемнің кейбір бөліктерінде, бөлшектеп сату бизнесінің басым бөлігі әлі күнге дейін кішкентай отбасылық дүкендер болып келеді, бірақ бұл нарық барған сайын ірі бөлшек сауда желілерімен бәсекелесіп келе жатыр. Осындай отбасылық дүкендердің бір көшеде орналасуы отбасылық дүкендер көшесі деп аталады. Бірте-бірте отбасылық дүкендер көшесі тек қана белгілі бір аудандарда топтасып орналасып келе жатыр, мұндай мысалы Чикагода Magnificent Mile дейтін көше бар, бірақ кейбір осындай көшелердің орнына молдар орналасқан. Мол деп бір ғимаратта дүкендердің топтасып орналасқан жерін айтады. Молдар, отбасылық дүкендер көшесіне қарағанда, бөлшек сауда мен брендтер үшін жоспарланған аймақтарда ғана салынады.

Өнім түрлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бөлшектеп сату әдетте өнімнің келесі түрлері бойынша жіктеледі:

  • Азық-түлік өнімдері - әдетте суық қойма алаңдарын талап етеді.
  • Қатты тауарлар немесе ұзақ уақыт пайдаланылатын тауарлар ( «ымырасыз бөлшек сауда») [7] - автомобильдер, тұрмыстық техника, электроника, жиһаз, спорт тауарлары, ағаш және т.б., сондай-ақ олар үшін қосалқы бөлшектер. Тез тозбайтын және өзінің жұмыс уақыты кезінде жоғарғы тиімділік қамтамасыз ететін тауарлар.
  • Жұмсақ тауарлар немесе тұтынылатын материалдар - киім, басқа маталарды тауарлар, аяқ киім, дәретханаға керек-жарақтар, косметика, дәрі-дәрмектер және кеңсе тауарлар. Бір пайдаланғаннан кейін тұтынылатын немесе сіз оларды пайдалана алатын (әдетте үш жылға дейін) шектеулі кезеңі бар тауарлар.
  • Өнер - қазіргі заманғы өнер галереялары, кітап дүкендері, қолөнер, музыкалық аспаптар, сыйлықтар дүкендері және олар ушін шығын материалдар.


Маркетингтік стратегиясын түрлері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Маркетингтік стратегиясының түрлеріне байланысты бөлшек сауданың мынадай түрлері бар:

  • Дүкен департаменті


Дүкен департаменті - өте үлкен сауда аймағы және ол «жұмсақ» және «қатты» тауарлардың үлкен ассортиментін ұсынады. Мұндай дүкендер заттарды әртүрлі каталогта және үлкен ассортиментте белгілі бір орта бағамен сатады. Олар клиенттерге айтарлықтай жақсы қызмет көрсетуді ұсынады.

  • Жеңілдік дүкені


Жеңілдік дүкендері өнімдерін мен қызметтерін ауқымды түрде ұсынуға бейім, бірақ олар тек қана арзан бағасына байланысты басқа дүкендермен бәсекелеседі. Олар заттың бағасын жеңілдету арқылы тауалардың кең ассортиментін адамдарға қолжетімді етіп ұсынады. Өткен жылы, бөлшек саудамен айналысатын компаниядар сән-бағдарланған брендтерді қолжетімді брендтерге қарағанда аз сатты. Алайда, соңғы жылдары TJX компаниясы (T.J. Maxx және Marshalls меншігі) және Росс Дүкендері үлкен ауқымда сән-бағдарланған брендтер ұсынатын тауардарды жеңілдіктер арқылы үлкен масштабта сатуда.

  • Қойма-дүкені


Төмен құнын ұсынатын қойма-дүкендер, жиі тауарларын көп мөлшерде сатады сондықтан оның ұсынатын тауарларының бағасы арзан. Алайда осы дүкендерден тауар алу ушін олар клубтың мүшелік ақысын төлетуді сұрайды.

  • Заттарды бірдей бағамен ұсынатын дүкен


Заттарды бірдей бағамен ұсынатын дүкендер тауарларды өте арзан бағамен ұсынады өйткені олар ұсынатын тауарлардың сапасы өте жоғары емес болып табылады.

  • Демографиялық дүкендер


Нақты бір сегментке (мысалы, тек қана тауарларды дәулетті және ауқатты адамдарға бас назарын аударауы немесе жоғары түпкі бөлшек сауда) бағытталған бөлшек сауда.

  • Отбасылық дүкендер


Жеке адамға немесе бір отбасына тиесілі шағын сауда. Көбінесе өнімдердің салыстырмалы шектеулі және селективті жиынтығына назар аударады.

  • Мақсатты аудиторияға арналған дүкендер


Мақсатты аудиторияға арналған дүкеннің фокусы тар, олар көбінесе балалар, туристер, немесе толық әйелдер сияқты, мақсатты аудиторияға, ойыншықтар, аяқ киім, немесе киім сияқты нақты мақсатталған бұйымдарды ұсынады. Осындай дүкендердің өлшемдері әртүрлі – біреулері бөлшек саудамен айналысатын алып компанияларға тиесілі мүмкін, мысалы, Toys "R" Us, Foot Locker, және The Body Shop сияқты компаниялар, ал басқалары мысалы, Nutters of Savile Row ретінде шағын, жеке дүкендер болуы мүмкін. Мұндай дүкендер, өлшеміне қарамастан, жалпы дүкендерге қарағанда мамандандырылған специалестердің үлкен қорын тартады, және, әдетте, осындай дүкендерге келетін тұтынушылар, ұсынылатын заттар туралы консультациялық мәліметті жоғары бағалайды. Тұтынушылар мақсатты аудиторияға арналған дүкендерді таңдау барысында баға әдетте басты приоритет емес; брендтің логотипі, критиктердің таңдауы және сатушылардың шеберлігі сияқты факторлар мында үлкен роль атқарады. Олар кең ауқымды бұйымдар ұсынатын әмбебаптардан және супермаркеттерден ерекшелінеді.

  • Бутиктер


Бутиктер немесе концептуальдық дүкендер мақсатты аудиторияға арналған дүкендерге ұқсас. Концептуальдық дүкендердің мөлшері өте кішкентай, және олар тек бір бренд ұсынатын заттарды ұсынады. Олар брендтің бақылауы бойынша жұмыс істейді. Осындай дүкендерге мысалға, L'OCCITANE en Provence жатқызса болады. L'Occitane-дүкендерінің шектеулі мөлшері мен ұсынысы байланысты оны мақсатты аудиторияға арналған дүкен ретінде қарастыруға болмайды.

  • Жалпы дүкен


Жалпы дүкен жергілікті қоғамдастық үшін негізгі қажеттіліктерін қамтамасыз ететін дүкен болып табылады.

  • Қолайлы дүкен


Қолайлы дүкен кассада орташа бағадан астам бағамен бұйымдарды шектеулі мөлшерде ұсынады. Қолайлы дүкендер әдетте, күніне 24 сағат, аптасына 7 күн жұмыс істейді Бұл дүкен төтенше және дереу сатып алу үшін өте ыңғайлы.

  • Гипермаркеттер


Төмен маржа бойынша эксклюзивті бұйымдарды үлкен көлемде ұсынады. Заттардың бағасы басқа сауда форматтарына қарағанда аз.</br

Тағы қараңыз[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]