Геологиялық жапсар

Геологиялық жапсар — жер қыртысындағы түрлі тау жыныстарының бір-бірімен түйісу беті немесе белдемі. Геологиялық жапсар магмалық, стратигр., тектоник. болып үшке бөлінеді. Магма тау жыныстары арасына енгенде немесе жер бетіне төгіліп, олардың бетін жапқанда магмалық жапсар пайда болады. Магмалық жапсардың интрузиялық, инъекциялық, эффузивтік түрлері бар. Шөгінді жыныс қабаттарының өзінен көне шөгінді, атпа немесе метаморфтық жыныстармен түйісуін стратиграфиялық жапсар деп атайды. Стратигр. жапсар шөгінділердің мүжілген көне жыныстар бетіне немесе төмендегі құрамы өзге жыныс қабаттары бетіне орналасуынан болады. Шөгінді жыныс қабаттары бір-бірінің бетінде тұтас жатқан болса, сәйкес стратигр. жапсар, ал тұтас жатпаса, шалыс стратигр. жапсар деп аталады. Геол. жасы әр түрлі тау жыныстары түрлі жарылымдар арқылы түйіссе, бұл тектоник. жапсар болады.

Дереккөздер

“Қазақ Энциклопедиясы”, 2-том