Дерматомикоздар
“Дерматомикоз” термині терідегі микотикалық инфекцияның көрінісін білдіреді. Микологиялық практикада дерматомикоз деген сөзді дерматофиттер тудыратын аурулар деп түсінеді. Дерматоминоздар әртүрлі жерлерде, әсіресе тропикалық зоналауда таралған.
Этиология.
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дерматомикоз қоздырғыштары қалыптаспаған саңырауқұлақ түрлеріне жатады. Оларда аскомицеттік жыныс стадиялары сипатталған. Дерматофитты-аэробтар, олар қоректі орта ішінде немесе үстінде өседі. Дерматофиттерді өсіру ортасы-көмірсулы әлсіз қышқыл реакциялы орта. Кератинофильдік саңырауқұлақтар адам шаштарында, жануарлар жүнінде жақсы дамиды. Сабуро ортасында осуіне байланысты мынандай түрлерді ажыратады:
- .Тегіс терілі
- .Бархат тәрізді, әртүрлі түсті
- .Ұнды
- .Қатпарлы
Дерматофиттер қатыру мен кептіруді жақсы көтереді. Қайнатқан кезде 1-3 жылға дейін өледі. Кейбір дерматофиттер тек адамда ғана, кейбіреуі-адам мен жануарларда, кейбірі жерде болады. Морфобиологиялық қасиеттеріне байланысты төрт топқа бөлінеді:
- .Трихофитондар
- .Микроспорумдар
- .Эпидермодофитондар
- .Кератиномицес
Трихофитондар шашты эндотрике немесе эктотрикс түрі бойынша зақымдайды. Микросорумдар шашты, тегіс теріні, кейбір кезде тырнақты зақымдайды. Эпидермофитондар тек түрі мен тырнақты бұзады. Кератиномицес адам мен жануарлар терісінде, иттің жүнінде табылған.
Эпидемиология.
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Инфекция көзі ретінде ауру адамдар, ауылшаруашылық, үй жануарлары және жабайы кемірушілер болып табылады. Аурулардан дерматофиттер сау адамдарға бас киім, монша немесе шаштараз керек-жабдықтары арқылы жұғады. Дерматомикозға көбінесе балалар төзімсіз болады. Балаларға олардың ауру ата-аналарынан жұғады. Фавус кезінде тырнақтың астында сары нүктелер, кандидоз кезінде валик тәрізді паронихиялар байқалады. Ыстық жерлерде дерматомикоздар теріде үлкен аймақтарды алып жатады. Трихофитийдің ерекше формасы, “тонело” немесе черепитчатный микоз Америка, Африка, Бирмада, Индияда таралған. Ауруларда круг тәрізді терінің құрғауы байқалады. Бұл процесс барлық теріні бірнеше ай зақымдайды. Алақан мен табан терісі зақымдалмайды.
Емдеу.
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Беткей дерматомикозда түлету заттары және фунгицид қолданылады. Эпиленция әдістері: рентген сәулелендіру, эпилендік пластырь 2-12 гр балаларға 20 күн, үлкендерге 10 күн қолданылады. Кейінгі кездері синтетикалық заттар-клотримазол кеңінен қолданылады. Репараттарды 20 мг күніне 6-8 айға береді. Бұл микозда өте жоғары эффект көрсетеді. ==Профилактика.== Ауруды ерте емдеу, ауру ошақтарындағы сапалы дезинфекция болып тбылады.