Зиянды сәулеге шалдығу

Зиянды сәулеге шалдығу (Световое излучение)

ядролық жарылыс кезінде жарқылады аумақ немесе отты шар түрінде шығатын, көрінетін, ультракүлгін және инфрақызылл сәулелердің қуатты тасқыны. 30 мың т. ядролық оқ-дәрі әуеде жарылғанда жарқылды аумақтың диаметрі 600-700 м-ге, ал термоядролық жарылыс кезінде бірнеше километрге жетеді. Жарқылдың түзілуі үшін жарылыс энергиясының 30-40 пайызы жұмсалады. Ол екінші зақымдаушы фактор болып саналады. Жарқылдың әсер ету уақыты ядролық жарылыста 3 секундқа, ал термоядролық жарылыста 20 секундқа жалғасады. Оның зақымдау әрекеті, негізінен, жарық импульсінің мөлшерімен анықталады. Осы аз ғана уақыт ішінде ол адам денесінің ашық жерлерінің күюіне, сонымен бірге едәуір қашықтықта әр түрлі материалдардың тұтануына, көмірленуіне немесе балқуына, орманда, елді мекендерде және т.б. өрт шығуына әкеліп соқтыруы мүмкін. Мысалы, 1 шн.т. тротил эквивалентіндегі ядролық оқ-дәрі әуеде жарылғанда жарқыл 19 километрге жуық қашықтықта дененің ашық жерлерінің екінші дәрежелі күюіне (орта ауырлық дәреже) әкеліп соқтырады, ал қызуы 120 километр қашықтыққа дейін жетеді. Бірдей қашықтықта жарқылдың әсері әуедегіге қарағанда жер үсті ядролық жарылысы кезінде 1,5-2 есе төмен. Жер асты және су асты жарылысы кезінде ол мөлдір емес материалдар мен бөгеттерден (қабырға, құрылыс, сауыт, ағаш және т.б.) өтпейді.