Каучукты өсімдіктер

КАУЧУКТЫ ӨСІМДІКТЕР– кейбір органдары мен ұлпасында каучукке түзетін ағаш, бұта, шөп. К. ө-дің 20-дан астам тұқымдасқа жататын 1500-дей түрі бар. Бірақ бұлардың аздаған түрінің ғана өндірістік маңызы бар. Каучук өсімдіктің қандай органы мен ұлпасында жиналуына байланысты. К. ө. латестік, паренхималық, хлоренхималық және месекреттік болып бөлінеді. Латекстік К. ө-де каучук өсімдік қабығы мен тамырының сүт түтіктеріндегі латексте (гевея, сапиум, маниот, сүттіген, фикус) жиналады. Бұлардың ішінде өндірістік маңызы бар – гевея ағашы. Ол Оңт.-Шығыс Азия, Африканың экватор аймағында Оңт. және Орт. Америкада қолдан өсіріледі. Бір ағаштан жылына 2 – 3 кг жоғары сапалы каучук алынады. Паренхималық К. ө-де каучук негізінен жапырақтың паренхима клеткаларында түзіледі (мизамшөп, кендір, хондрилла), бірақ сапасы төмен болғандықтан өндірістік маңызы шамалы. Хлоренхималық К. ө-дің сүт жолы болмағандықтан, каучук шайырмен араласа сабақ пен тамыр қабығының және өзегінің паренхима ұлпаларында пайда болады. (Мыс., Орта және Солт. Америкада өсетін мәңгі жасыл шала бұта гваюлада). Месекреттік К. ө-де каучук өсімдіктің ассимиляц. органдарының ұлпаларында (сарыраушан, күнбағыс, жер алмұрты) жиналады.‎