Логой кратері
| Логой | |
 | |
| Сипаттамасы | |
|---|---|
| Диаметрі | 15−17 км |
| Ауданы | 1,1501,150 км² |
| Түрі | метеорлық |
| Орналасуы | |
| 54°12′00″ с. е. 27°48′00″ ш. б. / 54.20000° с. е. 27.80000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 54°12′00″ с. е. 27°48′00″ ш. б. / 54.20000° с. е. 27.80000° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Беларусь |
| Аймақ | Логойск |
Логой кратері — Беларусьтегі Логойск қаласының маңындағы метеорит кратері. Оның диаметрі 15 километр және жасы 42,3 ± 1,1 миллион жыл (эоцен) деп есептеледі.[1]
Сипаттама[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Минск облысында Логойск қаласынан 7 шақырым жерде жұмбақ қос кратер бар, оны ғылыми ортада Логоиск астроблемасы деп атайды. Астроблема – үлкен астероидтардың құлауы нәтижесінде пайда болған кратер. Бұл нысан сонау 1973 жылы жер бетіне ғарыштық зерттеулер кезінде табылған және оның ашылуын кездейсоқ деп атауға болады.
Кратер кішірек өлшемі 12 км, үлкенірегі - 15 км, тереңдігі 500 м. Бірінші кратер аспан денесінің құлауынан, ал екіншісі - жарылыс толқынынан пайда болды. Ғалымдардың есептеулері бойынша, Логоиск астроблемасы 42 миллион жыл бұрын, қазіргі Беларусь аумағында әлі де көне мұхит болған кезде пайда болған.
Мұндай өлшемдегі шұңқырдың пайда болуы үшін астероидтың өлшемі 600 метрге дейін, салмағы бір жарым миллиард тоннаға дейін болуы керек, ал планетамызға құлау жылдамдығы сағатына 60 мың/км жетуі керек еді. Жарылыстың күші Хиросимада қолданылған бірнеше мың атом бомбасына тең болды. Жарылыс толқыны мыңдаған шақырым айналасындағы барлық тіршілікті жойып жіберді.
Ғалымдар он шақты ұңғымаларды бұрғылау және осы шұңқырдан алынған тау жыныстары мен пайдалы қазбаларды зерттеу арқылы кратердің жасын анықтады. Ішкі кратерде вендия дәуіріндегі тау жыныстары, ал сыртқы кратерде девон дәуіріндегі тау жыныстары бар. Миллиондаған жылдар бойы бұл аймақтан бірнеше мұздық өткеннен кейін кратер тегістелді, бірақ оның негізгі контурлары қалды, оның контурлары аэрофототүсірілім кезінде ғана көрінеді.
Үлкен ғарыштық объектілер планетамызға құлаған кезде, олардың орасан зор әсер ету күші мен жоғары температурасы әсерінен жер қойнауында гауһар тастар жиі пайда болады. Көптеген зерттеулер жүргізгеннен кейін геологтар Логойск кратерінде гауһар тастарды тапты, тек олар шаң түрінде және ешқандай құндылығы жоқ болды. Бұл аймақтың құмынан да алтын табылған, бірақ аз мөлшерде, өнеркәсіптік өндіруге жарамсыз.
Миллиондаған жылдар бұрын кратер суға толған және бұл жерде көл болуы мүмкін. Қазіргі уақытта Логойск кратерінің орталығында сәл батпақты ауданы бар, онда Кузевичи ауылы орналасқан.[2][3][4][5]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Логой кратері - John Hayes Farmstead. Тексерілді, 13 сәуір 2024.
- ↑ Логой кратері. Тексерілді, 13 сәуір 2024.
- ↑ Логой астроблемасы. Тексерілді, 13 сәуір 2024.
- ↑ Логой астроблемасы. Тексерілді, 13 сәуір 2024.
- ↑ Логой кратері (Логоза). Тексерілді, 13 сәуір 2024.