Мозер Генри

Мозер Генри(1844 – ө.ж.б.) – швед саяхатшысы. 1867 ж. Сібірге, үш рет Орта Азияға (1868, 1869, 1882 – 83 ж.) саяхат жасады. 1885 ж. Парижде француз тілінде жарық көрген Орт. Азияға (Қазақ даласына, Түркістанға, Бұхараға, Хиуаға, түрікмендерге және Персияға) саяхат Мозер Генри (18.5.1844, Санкт-Петербург – Ұ.ж.б.) – швед саяхатшысы. Женевада оқып, бакалавр дәрежесінде білім алған. Париж Географиялық қоғамының мүшесі. 1867 жылы Сібірге, үш рет Орта Азияға (1868, 1869, 1882 – 83 жылдары) саяхат жасады. 1885 жылы Парижде француз тілінде “Орталық Азияға (Қазақ даласына, Түркістанға, Бұхараға, Хиуаға, түрікмендерге және Персияға) саяхат” деген кітабы шықты. Ол 1888 жылы орыс тілінде “Орта Азия елдерінде” деген атпен жарық көрді. Мозердің бұл еңбегінде 19 ғасырдың соңғы ширегіндегі қазақ-орыс қатынастары, Ырғыз, Қазалы, Перовск (Қызылорда), Түркістан, Шымкент, Верный (Алматы), т.б. әкімшілік, сауда орталықтары, олардағы халықтың этностық құрамы, қазақтардың кәсібі, Сырдария өзені бойында егіншіліктің дамуы жөнінде деректер келтірілген. Қазақтардың әдет-ғұрпы, киім-кешегі, спорттық ойындары жөнінде құнды мәліметтер жинақталған. Мозер қазақтардың тұрмыс-салтымен жақын танысып, қазақ тілін үйренген. 1887 жылы шілдеде Люцернде (Щвейцария) өткен Орталық Азия елдері халықтары өнерінің көрмесіне 170 суретпен безендірілген Мозердің кітабы қойылды. Ондағы қазақтардың тұрмысын, спорт ойындарын (көкпар, т.б.) бейнелейтін гравюралар жұртшылық назарын ерекше аударды.

К. Есмағанбетов

Сілтемелер

• Люцерн
• Верный
• Женева