Мысық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Мысық
Мысық әртүрлі тұқымдарының алтысы
Мысық әртүрлі тұқымдарының алтысы
Амандық күйі
Үй жануары
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Сүтқоретілер
Сабы: Жыртқыштар
Тұқымдасы: Мысықтәрізділер
Кіші тұқымдасы: Felinae
Тегі: Мысық
Түрі: Үй мысығы
Екі-есімді атауы
Felis catus
Карл Линней, 1758
Синонимдері

Felis silvestris catus (subjective synonym)

Мысық немесе үй мысығы (лат. Felis catus) — Мысықтәрізділердің биологиялық түрі, типпен бірдей кең таралған үй жануары[1][2][3][4].

Биологиялық сипаттамасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Асыранды мысықтың арғы тегі ливиялық мысық болып саналады, оны Африка тұрғындары бұдан 5 мың жыл бұрын қолға үйреткен. Қолға үйретілген басқа жануарларға қарағанда мысық арғы тегінен онша өзгере қоймаған, сондықтан мысықтың қолтұқымдары көп емес. Мысықтың денесінен бас, мойын, тұлға, құйрық, алдыңғы және артқы аяқтарды ажыратуға болады. Аяқтары тұлғасынан екі жаққа тарбимай, тұлғаны тік көтеріп тұрады.

Дене ұзындығы 46-191 см , құйрығы 15-91 см. Құйымшағы шоқтығынан жоғары. Тырнақтары тартылған (Суматра мысығынан басқаларында).

Еркектері мауығу кезінде қатты таласып, ұрысып, шулайды.

Кейбір түрлері жылына 2 рет тұқым береді. Марғаулары (3-4 ұялас балалары болады) дәрменсіз, соқыр туады. Жыртқыштар ұсақ омыртқалылармен, балықпен қоректенеді. [5]

Мысықтың басында екі құлақ қалқаны көрінеді. Бұл - оған тән ерекшелік. Қарашығы жарық сәулесінің күшіне қарай өзгеріп тұратын бадырайған үлкен көз, қабағы мен үстіңгі ерніндегі ұзын қылшық, ешқандай түгі жоқ тақыр мұрыннан екі танау тесіктері көзге түседі.

Мысық - өте саққұлақ жыртқыш. Қорегін аулағанда дыбысын сездірмей, саусақтарының ұшындағы тырнақтарын майлы табанына жасырып алып, білдіртпей жүреді. Ол алдымен жер бауырлап, лезде арқасын бүгеді және аяқтарымен қатты серпіле олжалайтын қорегіне қарай атылады. Осы тұста саусақ ұшындағы жасырылған өткір тырнақтар тарбия ашылып, құйрығы керіледі, құйрық мысықтың бағытын реттейтін бұлқын қызметін атқарады.[6]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Top Ten Most Popular Pets in the UK  (ағыл.). Top-Ten-10.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 мамыр 2012. Тексерілді, 18 маусым 2010.
  2. Resources for Dogs, Cats, Horses, Birds, and other Companion Animals, Assistance Animals, & Special-Needs Animals  (ағыл.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 мамыр 2012. Тексерілді, 18 маусым 2010.
  3. Companion Animal Vaccines  (ағыл.). Intervet/Schering-Plough Animal Health. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 мамыр 2012. Тексерілді, 18 маусым 2010.
  4. Companion Animals  (ағыл.). WSPA. Басты дереккөзінен мұрағатталған 19 мамыр 2012. Тексерілді, 16 қаңтар 2011.
  5. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Биология / Жалпы редакциясын басқарған профессор Е. Арын – Павлодар: 2007 - 1028 б. ISBN 9965-08-286-3
  6. Қ.Қайым,Б.Муханов,Р.Сәтімбекұлы,М.Шаймарданқызы, "Жануартану"(1998), 218б., ISBN 5-625-03599-7
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Мысық