Мәңгі тоң
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына сәйкес болу үшін жетілдіру қажет. Осы мақаланы әрі қарай дамытуға көмектесіңіз. |
 | Мына мақаланы не бөлімін Көп жылдық тоң дегенмен біріктіруге ұсынылған. (Талқылауы) |
Мәңгі тоң — көпжылдық тоң; үш түрлі шартты түсінікпен анықталатын термин: 1) жер қыртысының жоғарғы бөлігіндегі таужыныстардың 0°-тан төмен температурадағы тоңға айналу құбылысы; 2) таужыныстардың ұзақ уақыт бойы ерімейтін (жібімейтін) қабаты; 3) бойындағы ылғалы тоңға айналып, берік шегенделген таужыныстар. Мәңгі тоң қалыңдығы бірнеше метрден 600—700 м-ге дейін жетеді. Мәңгі тоң бүкіл Сібірді қамтумен бірге, биік тау бастарында (Тянь-Шань, Памир және тағы да басқалары) да таралған. Мәңгі тоң табиғаттың барлық құрамдарының сипатына ықпалын тигізеді, яғни мәңгі тоң таралған аумақтарда ерекше жер бедері түзіледі (шығанақтар, батпақты ойыстар, өзегі мұздаң тұратын төбешіктер және тағыда басқалары); топырақ түзілу процесі баяу жүреді; ағаш, өсімдік түрлері тамырын тереңге жая алмайтындықтан, орман-тоғай сирек өседі және т.б. Мәңгі тоңның тигізетін әсері түрлі құрылыстарда, жол салуда, пайдалы қазбалар өндіруде, егін егуде есепке алынып отырады. [1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі. Су шарушылығы. – Алматы, «Мектеп» баспасы, 2002 жыл.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |