Нушиби

Нушиби (Нушбе) — Батыс Түрік қағанатындағы «он оқ тайпаның» бір бөлігі. Н. одағы бес тайпадан тұрып, олар Шу өз-нен Қаратауға дейінгі жерлерде мекендеген.

Қытай деректерінде Н. одағына азғыр, қасо, барсхан, азғыр (нушуқ), қасо (шопан) тайпалары енген. Н-лерде тайпаның аты оның билеушісінің және лауазымымен қатар айтылған. Сонда Н-дің бес тайпасының аты, билеушісі мен оның лауазымы былайша айтылады.

1. Азғыр – Күл – еркін; 2. Қасо – Күл – еркін; 3. Барсхан – Ғон ашбар – еркін; 4. Азғыр – Нижұқ – еркін; 5. Қасо – Шопан – еркін.

Азғырлар мен қасолар Батыс түрік қағанатындағы ең күшті және көп санды болғандықтан, олар қағанатта екі-екіге бөлінген. Н. тайпалары 7 ғ. басында Батыс түрік қағанатындағы ықпалды тайпа болды.

Олар 612 ж. Тон Жабғу ханды қолдап билікке әкелген. Ышбар Төліс шад тұсында дулулармен бірігіп, 635 ж. қағанатта реформа жүргізуге атсалысады да, Н. одағындағы бес тайпаның бектері (еркіндері) бір-бір жебе алады.

Ол – әскери-атқарушы биліктің символы және Ашина әулетінің шад дәрежесімен бірдей, тең деген мағына берген.