Рональд Робертсон

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Рональд Робертсон (19?? ж.). Жаһанданудың ең танымал теорияларының бірі Робертсонның (АқаІ) мәдени центристік тұжырымдамасы болын табылады. Робертсон әлеуметтанушылар арасында алғашқылардың бірі болып "жаһандану" терминін қолдана бастады. Робертсонның басты жорамалы, мемлекеттердің халықаралық жүйесі Толкотт Парсонстың атақты AGIL схемасы шеңберінде бейнелене алады дегенге келіп саяды. Робертсон теориясының мәдени центристігі мемлекеттер ыкпалдасуының басты бағытын мөдени жүйелеудің орнығуы деп есептеуінен көрінеді. Робертсон қазіргі замандағы әлем жаһандануының мынадай сатыларын көрсетеді: А кезеңі немесе жаңадан пайда болу кезеңі, ол XV — XVIII ғасырлар деп көрсетілген. Жаһандық әлемнің пайда болуына Еуропада діни тұтастықтың бүзылуы, бүкіл планеталық элем картасының пайда болуы, астрономиядағы гелиоцентристік жүйе және адамзат туралы алғашкы мәліметтер әсер етті. Б кезеңінде жаһандық жүйе пайда болды (17501850). Бұл кезенде халықаралық дипломатия жүйесі орнығып, "азаматтық" ұғымы түпкіліқті қалыптасады, мәдени салыстырмалылық жүреді: халықаралық көрмелер пайда болады, еуропалық емес елдерге енген халыкаралық коммуникация жүйесі дүниеге келеді. В кезеңі жаһандық әлемнің шарықтау сатысы ретінде түсіндіріледі (18751925). Бұл кезенде өлемді төрт жүйелену: экономикалық, саяси, әлеуметтік және мәдени жүйелену ретінде ұғыну айқындала түседі және ортақ күнтізбе қабылдау іске асады. Алғашқы халықаралық сайыстар (Олимпиадалар) мен мәдени фестивальдар занды тұрде бекітіледі. Г кезеңі гегемония үшін күрес кезеңі (19251969). Бұл екінші дүниежүзілік және "қырғиқабақ" соғыстар кезеңі, әлемдік саяси-құқықтық жүйенің калыптасу кезеңі. Р. адам құқықтарын қорғау саясатының калыптасу мәселесіне зор көңіл бөледі. Бұл кезең сонымен бірге "үшінші әлем" тақырыбының пайда болуымен маңызды. Және соңғысы, Д кезеңі — белгісіздік кезеңі (1969 жылдан осы кезге дейін). Сыртқы кеңістіқті зерттеу кезеңі, Бұл жерде ғарыштық зерттеулер, адам құқықтары туралы халыкаралық пікірталастардың шығуы және кейінгі материалистік құндылықтарды насихаттайтын пайымдаулардың таралуы туралы сөз болып отыр. Жаһандық феминистік және экологиялық қозғалыстардың пайда болу сатысы, шын мәніндегі жаһандық бұқаралық-медиа, ғарыштық коммуникациялар дүниеге келеді. Халыкаралық қатынастар күрделілене түседі.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7