Сүмек
 | Бұл мақала әлі тексерістен өтпеді. Тексерілмеген мақалалардағы мәліметтер сенімсіз болуы мүмкін.
|
Сүмек <қара. Кирең. Шойырылма. – түйе жануарында болатын аяқ ауруы (құртауруы)[1]. Ауырған түйе аяғын мүлдем баса алмай, көтеріп тұрады, ал асқынып кетсе тұра алмай жатып та қалады[2].
Жылқыда «уа», түйе жануарында «сүмек» аталатын буын аурулары кездеседі. Ол - толарсақ буынының қабынуы. Оны негізінен толарсағының тұсынан, яғни асық жіліктің төменгі басының ішкі жағынан теcіп емдейді. Алайда оны емдеудің түрі бірнешеу: Торғай қазақтары аттың арт жағына таяу келіп мылтық қаруымен аспанға атып шошытса оқыс қимылдағаннан көп кешікпей жазылып кетеді деп есептеген. Сүмек: - қара сүмек болды. Қара суға түскендей терледі[3].
Мыс., Тұра ұмтылған оның алдына кеп тоқтай қалған торы ат қара сүмек боп тер басып, ыңырана барып «ыңқ» етіп сұлай кетті. (C.Ғаббасов) Күнде таңертең көрсем, тұлпарымның бірі қара сүмек болып тұрғанын көремін (Бозінген).
Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ «Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі» Ред.басқарған Т.Жанұзақов. – Алматы: Дайк-Пресс, 2008. – 968 б;
- ↑ Ә.Қайдар «Қазақтар ана тілі әлемінде» этнолингвистикалық сөздік, ІІІ том. Табиғат, Алматы, Сардар баспасы, 2013 – 607 бет;
- ↑ Бұралқыұлы.М. «Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі» - Алматы: «Мектеп» баспасы, 2008. – 680 б;