Тас қашау ісі
Қазба жұмыстары көрсеткендей, Ботай ескерткішінің аймағы энолит дәуіріне дейін игерілген. Сонымен, осы бір жағалаудан мезолит дәуірінің шағын жиынтығы басталады. Оның энеолиттен айырмашылығы, тек ақ, күңгірт-жасыл және қоңыр реңі басым болып келген кремний жыныстарынан жасалып, жиірек жалпақ тіліктер қимасы түрінде (қайқы пышақтар, шет жағы ойылған жалпақ тіліктер, бұрыг кескіштер, қырғыштар) орындалған. Бұл жиынтық 70-жылдары зерттелген Солтүстік Қазақстанның мезолит ескерткіштерінің қатарына жатады. Жағалаудағы баспаналардан табылған заттардың бір бөлігі неолиттің соңғы кезеңдеріне кезеңдеріне жататынға ұқсайды және олар алаңқайға Ботай заманынан бұрынырақ келуі де мүмкін. Ботайлық ұсақ және ірі түйірлі материалдардан айырмашылығы, бұл бұйымдар кремний немесе яшма тәрізді сапалы жыныстардан жасалған. Ботайлық энеолит жиынтығындағы құрал-саймандарды жасап шығару үшін негізгі дайындамалар ретінде пішімі мен көлемі әртүрлі жаңқалар пайдаланылған. қолдағы бар жалпақ тіліктер өндірістік факт болып табылғанымен, жүйелі түрде шығарылуын көрсетпейді. Әдетте , жиектері біртегіс емес, ірі тұтас тіліктер, бұлар қайта өнделгендері. Мирасқорлық дәуірге сүйеніп айтсақ энеолит заманында тас және кремний өнеркәсібінің үлкен рөл атқарғанын көреміз. Ботай мәдениетінде кремний өнеркәсібінің сақталуы, өндіріске металл (мыс) құрал- саймандардың, әсіресе пышақтардың әлі де кеңірек енгізілмеуімен түсіндіріледі. шикізаттың оңай қол жетімділігі (ол қазақтың қыратты далалары мен Көкшетау өзендерінің аңғарларында жаппай кездеседі) энеолит дәуірінің алдындағы жүзжылдықта жақсы меңгерілген дәстүрлі технологияны тоқтатып тастады.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
"Ботай дала өркениетінің бастауы" кітабы