Тұл бойың ұят-ар едің...

«Тұл бойың ұят-ар едің...»^[1]- Абайдың 1895 жылы жазған өлеңі.

Көлемі 10 жол.
Туынды аяулы ұлынан айрылған ақынның жан тебіренісіне толы жоқтау жыры, осы тақырыпқа жазылған өзге елеңдерінің жалғасы. Абай өлген баласының тал бойындағы тамаша қасиеттерін есіне алып, оның асыл азаматтық бейнесін қара сөзбен суреттеп шыққан. Өленді оқыған әр адам Әбдірахманның қандай азамат болғандығын, оның тұлғасын асқақтатып тұрған қандай адамгершілік биік қасиеттері бар екендігін жазбай таниды. «Жасқа жас, ойға кәрі едің, Атаңның атын жоймаған» деген сөз түйінінің өзі-ақ көп нәрсені аңғартады. Өлең баласы өлген ақынның жеке басының қайғысы ғана емес. Бұл ел үшін туған, халқының қамын жеген азаматтың болмысы қандай болатындығын да анықтап берген ақиқат, сындарлы сипаттама. Өлең 7-8 буынды жыр үлгісінде жазылған.
Алғаш рет ақынның 1933 жылы жарық керген толық жинағында жарияланады. Басылымдарында текстологиялық өзгерістер кездеспейді. Тек Мүрсейіттің қолжазбаларында 5- жол «Ерлігің артық бар едің» деп жазылған. Жинақтарда бұл жол «Ерлікке де бар едің» деп берілген.
Туынды орыс, ұйғыр тағы басқа тілдерге аударылған.