Төкіш Ақышев
Ақышев Төкіш (Төлепберлі) (1.9.1932 жылы, Қарағанды облысы Ақтоғай ауылы – 25.6.1999 жылы, Алматы) – ғалым, Қазақстанда геофизика саласын ұйымдастырушы.
Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Арғын тайпасы, Қаракесек руының Әлтеке бұтағынан шыққан.[1] Үш мәрте “Кен орнын алғаш ашушы”. Геологиялық - минералдық ғылым докторы (1990 жылы), професор (1990 жылы). Жер қойнауын барлаудың үздігі. Қарағанды мемлекет мұғалімдер институтын (1951 жылы), Қазақ тау - кен институтын (қазіргі ҚазҰТУ) (1957 жылы) бітірген.
1951 – 52 жылдары Ақтоғай орта мектебінде мұғалім.
1957 – 70 жылдары Орталық Қазақстандағы Ақадыр геофизикалық экспедициясында оператор, геофизик, аға геофизик, кешенді далалық партиясының басшысы, экспедиция бастығы болды.
1970 – 81 жылдары Алматы облысы Іле геофизикалық экспедициясын басқарып, “Мамыр” қалашығын салдырды.
1981– 87 жылдары “Қазгеофизика” геологиялық өндірістік бірлестігінің бастығы, 1987 – 91 жылдары КСРО геологиялық минералдық Каспий аймақтық өндіріс бірлестігінің бастығы, 1992 жылдан өмірінің соңына дейін ҚазҰТУ геофизика кафедрасының меңгерушісі болды.
Ақышевтың негізгі ғылыми еңбектері Қазақстанның геофизика саласына арналған. Ғалымның тікелей қатысуымен көптеген ірі кен орындары: Ұзынжал (қорғасын, мырыш), Көктенкөл (молибден, вольфрам), Құмадыр (қорғасын, күміс, алтын), Қосағалы мен Тұяқ (темір), Қызылтас (мыс), Жүнді (қорғасын, күміс), Шу - Сарысу (газ), т.б. ашылды. Каспий ойпатынан 2000-ға жуық мұнай мен газ көздері құрылымдарының орны анықталып, бұрғылауға дайындалды. Қарашығанақ мұнай-газ конденсат кен орнын барлау жұмыстарына қосқан үлесі үшін Ақышевқа КСРО Министрлер Кеңесінің сыйлығы (1989 жылы), 1968 – 83 жылдары Қазақстанның металлогениясы мен басты тау - кен аймақтарын кешенді зерттеудегі ғылыми еңбегі үшін КСРО Мемлекеттік сыйлығы (1985 жылы) берілді. 200-ден астам ғылыми еңбектің, 8 монографияның, 11 геологиялық картаның авторы. Еңбек Қызыл Ту орденімен, бірнеше медальдармен марапатталған. Қазақстанның “Алтын кітабына” енген. [2]
Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ «Қаракесек шежіресі», екінші том, Павлодар, «ЭКО» ЖШС баспаханасы, Т.А. Еңсебаев . Кітаптың таралымы – 500 дана. 2017
- ↑ 1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |