Универсиялар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Универсиялар ( лат. Universalia жалпы, жалпыга бірдей ) - тілдік универсиялар барлық тілдерге немесе олардың көпшілігіне тәң касиеттер. Тілдік универсиялар теориясының қарастырып, анықтайтыны:

  • 1. хайуанаттардың тілінен өзгеше барлык Адами тілдерге ортақ қасиеттер;
  • 2. әр тілде түрлі құралдармен айтылатын мазмұндық категориялардың жинағы;
  • 3. Барлық тілдік деңгейлерге қатысты тілдік құрылымдардың өзіне ортақ қасиеттері. Оның түрлі негіздерде құрылған бірнеше жіктері бар. Мәселен, келесі универсиялар айырады дедуктивті (яғни барлық тілдерге міндетті) және индуктивті (барлық танымал тілдерде орын алған қүбылыс) абсолютті (толық) және статистикалык (толық емес). Соңғыларына көптеген тілдерде кездесетін жиілік құбылыстарына сіңген фреквенталияларда жатады;қарапайым (кейбір құбылыстың бар немесе жоқ екенін бекітеді) және күрделі (түрлі құбылыстар арасында белгілі бір тәүелділікті бекітеді);
  • 4. Синхронды және диахронды.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Лингвистика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. ISBN 9965-08-235-9