Чарли және шоколад фабрикасы (фильм)

«Чарли және шоколад фабрикасы» (ағылш. Charlie and The Chocolate Factory) — Роалд Далдың аттас повесті бойынша режиссёр Тим Бёртон түсірген фэнтези жанрындағы музыкалық көркем фильм. Фильмдегі оқиға 1960-шы жылдардан 2000-шы жылдарға ауыстырылды.

Фильмнің әлемдік премьерасы 2005 жылдың 15 шілдесінде өтті. Фильмнің шығуымен бір мезгілде Global Star Software компаниясы High Voltage Software студиясы жасаған аттас Charlie and the Chocolate Factory деген компьютерлік ойынды шығарды.

Сюжет

Фильмнің басты кейіпкері — кедей отбасынан шыққан және ата-анасымен, екі атасы мен екі әжесімен бірге кішкентай үйде тұратын Чарли Бакет. Чарлидің әкесі тіс пастасы фабрикасында жұмыс істейді, түтіктерге қақпақтарды бұрайды, алайда оның қызметін орындайтын роботтың пайда болуымен Чарлидің әкесі жұмысынан айырылып, отбасының қаржылық жағдайы аса қиын жағдайға келеді. Сол қалада Чарлидің атасы Джо Бакет жұмыс істеген Вилли Вонканың шоколад зауыты орналасқан, бірақ бәсекелестер магнаттың шоколад құпияларын ұрлағаннан кейін, ол барлық жұмысшыларды жұмыстан шығарды.

Содан бері ешкім ешқашан адамдардың зауытқа кіргенін немесе одан шыққанын көрген емес. Тек шоколадты тасымалдайтын жүк көліктері кейде зауыт қақпасынан көрінеді. Кейде фабрикадан көрінетін түтін біреу жұмыс істеп жүр дегенді білдіретін, бірақ бәрі үшін бұл жұмысшылар құпия болып қала берді. Бірде Вонка мырза бір алтын билетті бес шоколадқа салып, билеттерді тапқан балалар зауытқа баруға мүмкіндік алатынын мәлімдеді. Экскурсиядан кейін олардың әрқайсысы өмір бойы шоколадпен қамтамасыз етіледі, ал біреуі арнайы сыйлыққа ие болады деген уәде берген.

Әлемде нағыз дүрбелең басталды: барлығы алтын билетті тапқысы келді. Көп ұзамай жеңімпаздар туралы жаңалықтар пайда болды. Алғашқы билетті Дюссельдорф қаласында тұратын ашкөз неміс бала Август Глуп тапты. Екінші билетті Бакингемшир графтығынан келген ағылшын мультимиллионерінің бүлінген қызы Верука Соль алды. Веруканың әкесі қызының тілегіне құлақ асып, бірнеше жүз мың плитка сатып алды. Үшінші билетті көптеген марапаттарға ие өте мақсаткер жас спортшы Атлантада (Джорджия штаты) тұратын сағызды үздіксіз шайнау рекордын иемденген Виолетта Борегард алды, ал төртіншісін Денверден (Колорадо штаты) келген вундеркинд Майк Тиви тапты. Майк шоколадты жек көрсе де, алтын билеттің қай шоколадта жасырылғанын дәл есептей алды.

Чарли алғашқы шоколадты ата-анасынан туған күніне сыйлық ретінде алды, ал екіншісін Джо атасы берген 10 центке сатып алды. Бірақ шоколад плиткаларының ешқайсысында бесінші билет болған жоқ. Соңғы билетті Ресейден келген бала тапқанын біліп, басты кейіпкер көшеде 10 долларлық купюраны тауып алып, дүкеннен осы ақшаға тағы бір шоколад сатып алды. Алайда, бірден орыс билеті жалған екені белгілі болды. Шоколадтың ішінде Чарли нағыз бесінші алтын билетті тапты. Дүкенге келушілер оны Чарлиден сатып алуға тырысты, бірақ сатушы баланы жалғыз қалдыруды талап етіп, үйге тезірек жүгіруге кеңес берді.

Бақытты Чарли үйге оралып, туыстарын қуантты. Джо атасы тіпті қуанышпен билей бастады. Рас, біраз уақыттан кейін Чарли зауытқа бару керек пе деп күмәндана бастады: алтын билетті тиімді сатуға үміттеніп, ол кем дегенде отбасына көмектескісі келді. Чарли билетті сату туралы сөздермен Джо атасын ренжітті, бірақ оның екінші атасы Джордж билетті баланы билетті қалдыруға сендірді. Жалпы отбасылық шешім бойынша шоколад фабрикасына Чарлимен бірге Вилли Вонканы білетін Джо атасын барады.

Сейсенбі, 1 ақпанда сағат 10-да Чарли, оның атасы Джо, алғашқы төрт билетті тапқан басқа балалар және олардың ата-аналары зауытқа келді. Алдымен оларға қуыршақ қойылымы көрсетілді, содан кейін Вонка мырзаның өзі шықты. Ол өз қонақтарын шоколад дүкеніне апарды, онда бәрі жеуге болатын, бірақ Вонка келушілерге басын жоғалтпауға кеңес берді.

Кенеттен Верука біртүрлі адамды байқады, содан кейін дәл сондай тағы бірнеше адам көрінді. Әрине, бұл жұмбақ жұмысшылар — умпа-лумпа. Кейін белгілі болғандай, Вилли Вонка оларды тәттілерге экзотикалық дәм табу мақсатымен джунгли мен қауіпті жыртқыштар мекені Лумпаландияны аралап жүргенде умпа-лумпаларды кездейсоқ тапқан. Олар ағашта өмір сүріп, ұсақталған құрттармен қоректеніп, какао бұршақтарға табынып жүрген. Вонка мырза оларды фабрикаға какао бұршақтардан шоколад жасауға шақырды.

Фабриканы аралау барысында Чарлидің қарсыластары бір-бірлеп ұқыпсыздық танытты. Барлық балалардың ішінен тек Чарли қонақжайлылық пен тәттілерді теріс пайдаланбай, зауыттың азғыруларын жеңді. Вонка мырза оны шоколад фабрикасының мұрагері ретінде қалдырып, жарыстың жеңімпазы деп жариялады, бірақ ол шарт қойды: Чарли отбасын тастап кетсе ғана, шоколад фабрикасы оған тиесілі болады. Алайда Чарли бұл ұсыныстан бас тартады, өйткені ол үшін ең бастысы — отбасы.

Біраз уақыттан кейін Бакет отбасысы әлдеқайда жақсы өмір сүре бастады, ал Бакет мырза тіс пастасы зауытына оралып, түтіктерге қақпақтарды бұрайтын роботты жөндеу шебері болды. Шоколад магнатына келетін болсақ, ол Чарлидің күтпеген және түсініксіз бас тартуынан кейін терең шығармашылық дағдарыста болды. Чарли біраз уақыттан кейін Вонка мырзамен тағы да кездесіп, оған Вилли бала кезінде қашып кеткен әкесімен кездесуге және қайта қосылуға кеңес берді.

Вонка мырзаның әкесі, доктор Уилбур Вонка — қаладағы әйгілі тіс дәрігері, тәттілерге қарсы, өйткені адам тістері тәттілерден қатты нашарлайды. Вилли үйден қашып кеткенге дейін ешқашан кәмпит жеген емес. Виллидің әкесі ұлының кондитер болғысы келетінін білгенде, қарсыластық білдірді, сондықтан Вилли үйінен кетіп қалды, бірақ бірнеше сағаттан кейін оралғанда, үйдің басқа жерге көшірілгенін білді. Осы уақыт ішінде әкесі оны іздеп, газеттердің үзінділерін жинады, онда кем дегенде оның ұлы мен марапаттарының көшірмелері туралы айтылды.

Виллидің тістерін тексергеннен кейін әкесі өз ұлын таныды. Осыдан кейін олар ақыры татуласты. Вонка Мырза Чарлиге бастапқы шартты өзгерту арқылы өзінің мұрагері болуды ұсынды. Енді баланың үйі шоколад фабрикасының аумағына көшіріліп, Вилли Вонка ақыры отбасын тапты.

Рөлдерде

Басты кейіпкерлер

Кейіпкер	Актер
Вилли Вонка	Джонни Депп
Чарли Бакет	Фредди Хаймор
Мистер Бакет	Ноа Тейлор
Миссис Бакет	Хелена Бонэм Картер
Джо ата	Дэвид Келли
Виолетта Борегард	Аннасофия Робб
Верука Соль	Джулия Уинтер
Август Глуп	Филип Виграц
Майк Тиви	Джордан Фрай

Басқа кейіпкерлер

Кейіпкер	Актер
Умпа-лумпалар	Дип Рой / Дэнни Эльфман
Джордж ата	Дэвид Моррис
Джозефин әже	Айлин Эссель
Джорджина әже	Лиз Смит
Миссис Глуп	Франциска Трёгнер
Руперт Соль	Джеймс Фокс
Скарлетт Борегард	Мисси Пайл
Мистер Тиви	Адам Годли
Доктор Уилбур Вонка	Кристофер Ли
Балалық шақтағы Вилли Вонка	Блэр Данлоп
Пондичерри ханзадасы	Нитин Ганатра
Пондичерри ханшайымы	Шелли Конн
Мистер Продноуз	Крис Крессвелл
Артур Слагуорт	Фил Филмэр
Мистер Фикельгрубер	Тони Кирвуд
Телерепортёр	Тодд Бойс
Мороккандық жеткізуші	Найеф Рашид
Мороккандық базар сатушысы	Менис Юсри
Неміс репортёрі	Хубертус Геллер
Миссис Соль	Франческа Хант
Денверлік репортёр	Гэррик Хэйгон
Итпен бірінші адам	Кевин Элдон
Итпен екінші адам	Марк Хип
Бойы ұзын кісі	Роджер Фрост
Кішігірім дүкен иесі	Оскар Джеймс
Дүкендегі бірінші сатып алушы	Колетт Эпплби
Дүкендегі екінші сатып алушы	Дебора Уэстон
Көңілді ханым	Аннет Бэдленд
Музей сақтаушысы	Стивен Хоуп-Уинн
Әңгімеші	Джеффри Холдер
Мистер Глуп	Гарри Тейлор

Приквел

2021 жылдың қаңтарында "Вонка" деп аталатын приквел әзірленуде екені жарияланды, оның премьерасы 2023 жылдың 17 наурызына жоспарланған. Басты рөлге ықтимал үміткерлердің арасынан Фредди Хаймор (Чарлиді ойнаған), Том Холланд, Тимоти Шаламе, Бен Уишоу, Эйса Баттерфилд және Дев Патель таңдалды. 2021 жылдың 24 мамырында Тимоти Шаламе ресми түрде басты рөлге ие болды.