Шамалап тендестіру әдістері

Шамалап тендестіру әдістері — тендестірудің тек қана негізгі бір есебін — өлшеулер нәтижелерін үйлестіруді шешеді. Сонда теңдестіру нәтижесінде тендестірілетін шамалардың нәтиже дәлдігі жоғарыламайды, тіпті төмендеуі мүмкін, ал тендестіру нәтижелерінің дәлдігін бағалау едәуір қиындауы мүмкін. Әдістің Шамалап тендестіру әдістерінің құндылығы қатаң тендестіру әдісімен салыстырғанда оның көп өнімділігімен және алынған теңдестіру нәтижелерінің катаң тендестірудің сәйкес нәтижелеріне жақыңдығымен анықталады. Бір ғана жиынтықты тендестірудің нәтижелері қабылданған шамалап тендестіру әдістеріне байланысты әр түрлі болады. Шамалап тендестіру әдістерін үш топқа, олардың әрқайсысын бірнеше әдіске белуге болады. 1. Қатаңға жақын жуықталған әдіс (О. Коши, Лагранжа, Чебышев, Монте- Карло, Кальман сүзгіші, тез түсу және т.б). Олар маркшейдерлік практикада көп қолданылмайды. 2. Жуықталған әдістер, олар ең кіші квадраттар әдісінің формулалар аппараттарын формальды қолдануға сүйенеді, бірақ жұмыс көлемін азайту мақсатымен ең кіші квадраттар принципінен жеке ауытқуларға рұқсат береді. 3. Жеке стандартты есептерді шешуге сәйкес жасалған жуықталған әдістер. Олар ереже және әрекет кезегі түрінде тұжырымдалған және 2-тармақта көрсетілген бірсыпыра жорамалдарға негізделген. Шамалап тендестіру әдістерінің үш тобының әрқайсысы теңдестірудің бірнеше әдісіне бөлінеді: а) коррелаттық әдіске ұқсас (өлшенген шамаларға тікелей түзетулер табылады); о) параметриялық әдіске ұқсас (таңдалып анықталатын шамалардың жуықталған немесе шығарылған мәндеріне түзетулер табылады).