Шаған өзені (Ақтөбе облысы)
| Шаған өзені | |
|---|---|
| Сипаттамасы | |
| Ұзындығы | 157 км |
| Су алабының ауданы |
3490 км² |
| Су ағысы | |
| Бастауы | Мұғалжар тауы |
| Сағасы | Маныссай өзені |
| • Координаттары | 46°45′08″ с. е. 57°25′04″ ш. б. / 46.75222° с. е. 57.41778° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 46°45′08″ с. е. 57°25′04″ ш. б. / 46.75222° с. е. 57.41778° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Орналасуы | |
| Ел |  Қазақстан
|
| Аймақ | Ақтөбе облысының Шалқар, Байғанин аудандары |
Басқа мағыналар үшін Шаған деген бетті қараңыз.Шаған – Ақтөбе облысының Шалқар, Байғанин аудандары жеріндегі өзен. Ұзындығы 157 км, су жиналатын алабы 3490 км2, жалпы құламасы 197 м.
Бастауы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Каспий алабындағы Мұғалжар тауының оңтүстігіндегі Шошқакөл бұйратының оңтүстік беткейіндегі бірнеше сайлар суының қосылуынан пайда болып, Маныссай өзеніне сағасынан 4 км жоғарыда құяды
Гидрологиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Шағанның 40-тан астам саласы бар. Негізгі саласы — Ащысай (ұзындығы 34 км, оң жағасынан 105 км-де құяды). Өзен алабының оң жағын Шошқакөл, сол жағын Шағырай таулары алып жатыр. Аңғары кең, жоғарғы ағысында 1 — 1,5 км, сағасына жақын 5 — 6 км. Беткейі жайпақ, биіктігі 15 — 25 м, сай-жыралармен тілімделген. Жайылымы орта және төмен ағысында үзік-үзік, бірде оң, бірде сол жағасында кездеседі. Бедері көптеген жыралар (тереңдігі 2 — 4 м), шұңқырлар және атыздармен тілімделген. Көктемде қысқа уақыт тасып, жазғы-күзгі кезеңде құрғап, қарасуларға айналады, қыста арнасын қар басады. Суының минералд. көктемгі су тасу кезінде 50 — 100 мг/л-ден, жазда ортаңғы ағыс қарасуларында 600 — 1000 мг/л-ге дейін өзгереді. Көп жылдық орташа су ағымы сағасы тұсында 0,52 м3/с. Алабы — жайылым.[1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақ энциклопедиясы, 9 том 18 бөлім