Шымтопырақ

Шымтопырақ– өсімдік қалдықтары, тамыры, өркендері тұтасып өскен топырақтың беткі қабаты. Топырақтың бұл түрі күн сәулесі жеткілікті және жауын-шашын мол түсетін аймақтарда түзіледі. Мысалы, далалық аймақтың тың және тыңайған жерлері, сай-сала, су жайылатын шабындықтар мен жайылымдар, батпақты жерлер, көп жылдық шөп егілетін егіс алқаптары, тағы басқа шымтопырақтың құрамында органикалық заттар мол болады. Түзілу процесінің ерекшелігіне байланысты шымтопырақ. бірнеше топқа бөлінеді. Шымды-карбонатты шымтопырақтың шірінді қабаты 10 – 15 см, кейде 30 – 40 см, қылқан жапырақты, жалпақ жапырақты және аралас жапырақты орман белдемінде карбонатты тау жыныстарынан (әктас, бор, доломит, т.б.) түзіледі. Шымды-күлгін шымтопырақ. шым түзілу және күлгіндену процесі нәтижесінде пайда болады. Шірінді қабатының қалыңдығы әр түрлі. Ол ауа райы қоңыржай белдемнің орманды аймақтарында кездеседі. Шымды-литогенді Шымтопырақ шым түзілу процесі күшті, топырақ түзетін тау жыныстары мол тайгалы орман белдемінде түзіледі. Шірінді қабатының қалыңд. 30 – 40 см. Шымтопырақ қысқа түренді соқамен жыртылады.

Cілтемелер

Қазақ энциклопедиясы, 9 т.