Қауғаната қалажұрты (Қалғаната)

Қауғаната қалашығы (Қалғаната) — ауылдың шетінде орналасқан, 6 -18 ғасырларға жататын археологиялық мекен.

Қалашық сипаттамалары

Географиялық координаттары: 42Т 0398421 UTM 47714977 1900 ж. Н.В.Руднев , 1947 ж. Оңтүстік Қазақстан археологиялық экспедициясы (К.А.Ақышев) зерттеген. Ортағасырлық Құджан (Құған) қаласымен сәйкес келеді. 16 ғасыр жазба деректерінде аты аталады. Ортағасырлық автор Хафиз Таныштың дерегі бойынша 1582 ж. Абдаллах хан Дешті Қыпшаққа жасаған жорығы кезінде Сүткент, Күнжан, Аққорған қалалары арқылы жүрген. Алайда, қаланың пайда болу кезі ерте заманға жатады. Төбе жөңгеленіп келген, биіктігі 10 м. Орталық төбенің диаметрі 160-170 м. Қала айнала мұнаралы қорғанмен қоршалған. Қабырға сыртында ені 10 м, тереңдігі 2 м ор байқалады. Қала қақпасы оңтүстікте болған. Қақпадан басталған көше қаланы екі тең бөлікке бөліп тұр. Орта тұсында батысқа қарай тағы бір көше шығады. Көшелер түйіскен жерде базар алаңы болғанға ұқсайды. Ол жерде диаметрі 25 м ашық жер сақталған. Орталық төбені қорғансыз рабад таға тәрізді қоршап тұр. Оның ені ордан бастап есептегенде 50 м. 17-18 ғасырлардың керамикасы сырсыз және сырлы заттардан тұрады. Бұлар бойында кертпелері бар құмдар , көзелер тектес ыдыстар, құмыралар, шүмекті ыдыстар. Тостағандар қалың, дөңгелек табанды, түссіз шыңылтыр жағылған. Ою-өрнек элементтері күрделі емес : олар спиральдар, ширатпалар қатарынан және дөңгелек , таңба түрінде "баспа" белгісінен тұрады.