Қойма зиянкестері

Қойма зиянкестері – астық және астық өнімдерін зақымдайтын омыртқасыз жәндіктер (кенелер, қоңыздар, көбелектер), құстар, кеміргіштер, тағыда басқа.

Олардың жалпы 400-ге жуық түрі белгілі. Қазақстанда 60-тан астам түрі кездеседі. Республикада кең таралған негізгі зиянкестер: ұн кенесі, түкті және ұзынша кенелер, қамба, күріш бізтұмсықтары, үлкен және ұсақ ұн қоңыздары, астық дән тескіші, асбұршақ, үрмебұршақ қоңыздары, қамба күйесі, диірмен, ұн, қойма, дән қанкөбелектері, үй кептері және торғайлар, егеуқұйрықтар, тышқан және сұртышқандар.

Кейбір түрлері кептірілген жеміс, көкөніс, дәрілік өсімдіктер мен темекі өнімдеріне зақым келтіреді. қойма зиянкестернің бір тобы (қойма бізтұмсығы, қанкөбелектер) тек жабық жайларды мекендесе, ал екінші тобы (үрмебұршақ қоңызы, күріш бізтұмсығы) қоймаларда, егістік жерлерде, ал үшінші тобы (бұршақ қоңызы, тағыда басқа) тек қоймаларда кездеседі.

Қойма зиянкестер сақтаулы астықты елеулі шығынға ұшыратады – дәннің салмағын кемітеді, тұқымның өнгіштігін, астық өнімдерінің сапасын төмендетеді. Тышқандар мен егеуқұйрықтар астық дәндерімен қоректеніп, оларды ластайды, қоймалардың, үйлердің еден, қабырғаларын тесіп, үлкен зиян келтіреді, сонымен қатар адамдар, үй жануарлары арасында әр түрлі ауруларды (оба, түйнек, тағыда басқа) таратады. Алдын алу шаралары: қамбалардың айналасын шөп-қоқыстардан тазалау, қойма ішін, дән тазартқыш машиналарды және қоймадағы саймандарды астық қалдықтарынан тазарту, қойма ішін әктеу, астықты кептіру, тағыда басқа.