Қойнауқаттарды байқап көру

Қойнауқаттарды байқап (сынап) көру. Мұнайлыгазды қойнауқаттарды тесіп өту, мұнай және газ ағымын қамтамасыз ету, қойнауқаттың мұнаймен, газбен, сумен, солардың қосындыларымен қанығу сипатын бағалау, қадағалау тексермелерін және қойнауқаттың сұйық және газ тексермелерін алу, олардың шығымын анықтау, қойнауқаттың қысым мен температура мөлшерлерін анықтау, қойнауқаттың бастыбасты гидродинамикалық параметрлерін есептеуге керекті өзге де көрсеткіштерді нақтылау мақсаттарында ұңғымада жүргізілетін жұмыстар кешені.

Қойнауқаттарды байқап көру процесі

Қойнауқаттарды байқап көру процесі шартты түрде үш сатыға жіктеледі, олар - байқау нысанын таңдап алу және ұңғыманы сынауға дайындау; қойнауқатты зерттеу. Байқау нысанын таңдап алу жалғыз ғана ұңғымадан емес, бүкіл зерттеу ауданынан (бүкіл кеннен) алынған геологиялық, техникалық және геофизикалық мәліметтер жиынтығын пайдалана отырып жүргізіледі. Мұнай геологиясында қойнауқатты сынау шаралары сол қойнауқаттың мұнаймен және газбен қанығу сипатын анықтау, мұнай мен газ қорларының өндірістік категорияларын есептеуге және кенді игеру жобаларын жасақтауға керекті геологиялық-өндірістік мәліметтерді алу мақсатында жүргізіледі.

Қойнауқаттарды сынау жұмыстары

Бұрғылау барысында қойнауқаттарды сынау жұмыстары өнімді аралықтарды тесіп өту ретіне сәйкес, яғни "жоғарыдан төмен қарай" жүргізіледі. Шындыққа сәйкес келетін мәліметтер алудың міндетті шарты тесіліп өтілген тау жыныстарының табиғи сүзбелегіш қасиеттерін сақтау және тау жынысы мен ұңғыма арасындағы гидравликалық байланысты қамтамасыз ету болып табылады. Шегенделген ұңғымадағы сынамалау процесі "төменнен жоғары қарай" жүргізіледі. Зерттелген нысандарды олардан жоғары орналасқан нысандардан оқшаулау цементті көпірлер жасақтау арқылы қамтамасыз етіледі.

Қойнауқатты зерттеу оны тексермелеудің ақырғы сатысы болып табылады. Осы зерттеулер барысында тұрақтанған сүзбелену режиміндегі мұнайдың, газдың, конденсаттың немесе судың өнімділігі, сол режимге сәйкесетін оқпандық және ернеулік қысым мен температура көрсеткіштері, қойнауқаттың қысымның қалпына келу барысы қадағаланады және алғашқы қойнауқаттың қысым мөлшері нақтыланады, ұңғыманың әр түрлі жұмыс режимі жағдайындағы (ұңғыманы сусыз игеру жағдайындағы) сұйықтар мен газдардың құрам өзгерістері анықталады. Нақтыланған көрсеткіштер бойынша өнімдік коэффициенттері, газдың фактор, қанығу қысымы есептеліп шығарылады, пьезоөткізгіштік және су өткізгіштік коэффициенттері анықталады. Барша операциялар тамамдалғаннан кейін бүкіл алынған сұйықтар мен газдардың ернеулік және қойнаулық тексермелері алынады. Мұнайдың, судың, газдың және конденсаттың қойнаулық тексермелерінің саны үштен кем болмауы тиіс.

Алынған тексермелермен әртүрлі зерттеулер жүргізіледі, бұл зерттеулер нәтижесінде төменде келтірілген деректер жиынтығы анықталады. Мұнай үшін: жекелеген фракциялардың фракциялық және топтың құрамы; силикагелдік шайырлардың, шайыртастақтардың, майлардың, парафиндердің, күкірттің, ара-түра сирек металлдардың мөлшерлері; қатты бөлшектердің мөлшері; мұнайдың тұтқырлығы мен тығыздығы (қойнауқаттың және қалыпты жағдайлардағы); қайнау температурасы; қойнауқаттың және беткейлік жағдайлардағы әртүрлі қысымдарға сәйкес мұнай көлемі мен тұтқырлығының өзгерістері; серпінділік коэффиценті; қойнаулық тексермелер көмегімен — мұнайдың газбен канығу қысымы, газдың фактор, сему коэффициенті.

Еріген және дербес газ

Еріген және дербес газ үшін: газ құрамындағы метанның, этанның, пропанның, бұтандардың, пентандардың, гександар мен одан да ауыр көмірсу-тектердің мөлшері (көлемдік % есебімен); сол сияқты аргонның, гелийдің, сутегінің, күкіртсутектің, көмір қышқыл газының, азоттың мөлшерлері; ауаға сәйкес тығыздығы; жылу бөлу қабілеті. Конденсат үшін: қойнауқаттың жағдайдағы мөлшері (г/м³ немесе см³/м³); қойнауқаттың температура жағдайындағы конденсациялану бастамасының қысымы және ернеудегі ең қарқынды конденсациялану қысымы; фракциялық және топтың құрамы; парафин мен күкірт мөлшері; қайнау температурасы; 20 °С жағдайындағы конденсаттың түсі, тығыздығы және тұтқырлығы; әртүрлі қысымдарда іріктелген конденсат шығымы (конденсаттық фактор). Су үшін: пайдалы серіктес түрбөлшектерді (йод, бром, бор, литий, тағы басқа) қоса есептегендегі толық химиялық құрамы; тығыздығы, түсі, қатты бөлшектер мөлшері; суда еріген газдардың мөлшері мен құрамы; органикалық заттардың мөлшері мен құрамы; электрлік кедергісі.