Қопарылыс құбыры

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Қопарылыс құбыры - Жер қойнауларындағы газ шоғырларының нақтылы нүктені қопара атқылауы нәтижесінде калыптасатын өзгермелі кескінді (дөңгелек пішінді, овал пішінді жоне т.б.) құбыр тұрқылас құрылымдық пішін; қопарылыс барысында лавалар мүлдем төгілмейді, алайда құбырды құрайтын тау жынысытар арасынан азын-аулақ лава кірінділері ұшырасады. Қопарылыс құбыры әдетте бір ғана қарқынды қопарылыстан калыптасатын болса керек; оның ең ірі түрлерінің көлденеңі 1 км-ге жетеді; құбыр болмысы әдетте кесек-кесек жанартау текті тау жынысытармен, құбыр жақтаутындықтан, барлық экзогендік денудация агенттерінің ішіндегі ең әмбебабы. Қопарылыс құбыры еңістік болғанда құрғақ тау жынысы грунггарда дамиды: 1) опырылымдар мен сусымалар; 2) қозғалыстағы жабындар мен тасшақпа ағындары; 3) сырғымалар; 4) жүзбе қозғалыстар; 5) қорыстық қозғалыстар; 6) балшық-тасты тасқындар немесе селдер типтері болып бөлінеді. [1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Қ 17 Геология/Жалпы редакциясын басқарған — түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыи?лығьшьщ лауреаты А.Қ.Қүсаи?ьшов — Алматы: "Мектеп" баспасы Ж А Қ , 2003. — 248 бет. ISВN 5-7667-8188-1, ISВN 9965-16-512-2