Құқық социологиясы

Құқық социологиясы – құқықтың әлеуметтік институттар жүйесінде қызмет етуін, құқықтық нормалардың генезисін, динамикасы мен құрылымын, олардың қоғамдағы рөлін зерттейтін социология ғылымының саласы. Құқық социологиясы құқықтық тәртіпті сақтау негіздерін, сондай-ақ құқықтың әсерінен туындайтын әлеуметтік өзгерістердің себептері мен алғышарттарын зерттейді. Құқық пен құқықтық құбылыстарды зерттеуде жүйелілік пен функционалдық әдістеріне сүйеніп, заңды әзірлеу, заңның тиімділігі, халықтың құқық пен заң жөніндегі көзқарастары, құқықтық сана мен мәдениетті қалыптастыру, құқықтық әлеуметтену секілді қоғамдық жағдайлар мен құбылыстарды зерттейді. Құқық социологиясы құқықтық актілер мен нормаларды әлеуметтік реттеудің барлық түрлерімен тығыз байланыста және үндестікте қарастырады. Әлеуметтік реттеуді әдет-ғұрыптар, салт-дәстүрлер, мораль, топтық құндылықтар мен ұстанымдар, қоғамдық пікір, т.б. құрайды. Сондай-ақ ол құқықтық негізі бар барлық әлеуметтік-құқықтық құбылыстарды кешенді түрде зерттейді. Құқық социологиясы заңдар мен кейбір жеке нормалардың тиімділігін, құқықтық реттеу, тәрбиелеу, жоспарлау-болжау сияқты негізгі қызметтерді, құқық пен сот билігі туралы қоғамдық пікірді, құқықтық мамандықтардың мәртебесін зерттеуге ерекше көңіл бөледі. Құқық социологиясы жалпы құқық теориясы мен салалық заң ғылымдарына сүйеніп, құқықтанудың факторлық базасын нығайтады, оның әлеум. өмірмен, қоғамдық тәжірибемен байланысын күшейтеді. Құқық социологиясы заңдарды жетілдіру мен заң ғылымының дамуына тікелей ықпал етеді.