Ассам

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Үндістанның штаты
Ассам
ассам тілінде - অসম
хинди असम
Елтаңбасы
Елтаңбасы
Әкімшілігі
Әкімшілік орталығы

Диспур

Губернатор

Джанаки Баллабх Патнаик

Бас министрі

Тарун Гогой

Тарихы мен географиясы
Координаттары

26°08′ с. е. 91°46′ ш. б. / 26.14° с. е. 91.77° ш. б. / 26.14; 91.77 (G) (O) (Я)Координаттар: 26°08′ с. е. 91°46′ ш. б. / 26.14° с. е. 91.77° ш. б. / 26.14; 91.77 (G) (O) (Я)

Жер аумағы

78 438 км² (16 орын)

Ірі қаласы

Гувахати

Басқа ірі қалалары

Силчар

Тұрғындары
Тұрғыны

31 169 272 адам (2011)(14 орын)

Тығыздығы

397,37 адам/км² (15 орын)

Ресми тілдері

Ассам тілі, бодо, карби

Сандық идентификаторлары
Аббревиатура

IN-AS

ISO 3166-2 коды

IN-AS

assamgovt.nic.in

Ассам картада

Координаттар: 26°08′ с. е. 91°46′ ш. б. / 26.14° с. е. 91.77° ш. б. / 26.14; 91.77 (G) (O) (Я)
Ассам және Үндістанның солтүстік-шығысындағы штаттар

Ассам ( ассам тілінде - অসম, хинди असम) — Үндістанның солтүстік-шығысындағы штат. Аймақ әлемге аты шыққын "Ассам шайымен" белгілі.

Ертеде және орта ғасырдың басында Ассам және Прагджьотиша, Камарупа деп аталған. 6-7 ғасырда Солтүстік Бенгалиямен қосылып, дербес феодалдық мемлекет болды. 13 ғ. Ассамды Бирманы мекендеген ахома тайпалары жаулап алды. Мұнда 1792-94 ж. Англия, ал 19 ғасырдың басында Бирма үстемдік етті. 1824-26 ж. болған ағылшын-бирма соғысы нәтижесінде Ассам жері ағылшындық Үндістанға қосылып, 1921 жылдан оның провинциясы болды. Ұлттық-азаттық күресінің нәтижесінде 1947 ж. Үндістанның тәуелсіздігі жарияланып, ол екі мемлекетке (Үндістан және Пәкістан) бөлінгеннен кейін, Ассам (Пәкістанға қосылған Силхет округін есептемегенде) 1950 ж. Үндістан Республикасының штаты болды.

Географиясы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жер аумағы 78 438 кm². Шығыс Гималай тауларының етегінде, негізінен Брахмапутра өзенінің алабына орналасқан. Астанасы - Диспур, ірі қаласы — Гувахати. Халқы — 31 169 272 человек (14-ші орын; 2011 ж.). Олардың 50%-тен астамы ассамдықтар, 18 %-ы бенгалдықтар.

Жерінің оңтүстігін Лушан тауы (2157 м-ге дейін), орталық бөлігін Ассам таулары, солтүстігін Брахмапутра өзені бойындағы ойпат алып жатыр. Жер сілкіну жиі болып тұрады. Климаты - тропиктік, муссондық, жазы жаңбырлы. Ауаның орташа температурасы қаңтарда +13 °С, мамырда +26°С. Жаздық жауын-шашын мөлшері 2000 мм. Жерінің 1/3 бөлігі мәңгі жасыл, аралас орман.

Ірі қалалары:

Экономикасы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ассамда егіншілік пен мұнай өнеркәсібі дамыған. Жерінің 15 %-ы жыртылған. Шай, кендір, күріш, темекі, мақта егіделі. Барлық егіннің 30 %-ы суармалы. Егіншілік негізінен Брахмапутра мен Сурманың аңғарларында дамыған.

Мұнай-химия өнеркәсібі де өркендеуде.

Шай, ағаш өндеу, шырпы, қағаз, жасанды ташық кәсіпорындары жұмыс істейді.

Ассамның көлік, экономикалық жағдайы Калькутта қаласымен тығыз байланысты. Брахмапутра өзенімен жылына 1 млн тонна жүк тасымалданады. Мұнай кендерінен өнеркәсіпті қалаларған құбырлар тартылған.

Ассам - Үндістанның білім ордасы. Ассамда келесі университетер бар:

  • Gauhati University
  • Dibrugarh University
  • Tezpur University
  • Assam University ( Силчар)
  • Assam Agricultural University ( Джорхат)
  • Assam Don Bosco University

Дибругархта, Силчарда, Гувахатида, Джорхатида, Барпетада медициналық колледждер және де басқа орта дәрежелі арнаулы оқу орындары бар.

Административно-территориальное деление

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ассам аймақтары

Штаттың құрамына келесі аймақтар кіреді: :


Сурет:Landscape of Lakhimpur (8).jpg

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Қазақ Совет энциклопедиясы/Бас редакторы М.Қ.Қаратаев - Алматы, 1972, 1 том
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Assam