Интернационалист-жауынгерлер комитетінің марапаттары
Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына мүше мемлекеттердің Үкімет басшылары кеңесі қарамағындағы Интернационалист-жауынгерлер істері жөніндегі комитеттің марапаттау қызметі осы ұйым қызметінің негізгі бағыттарының бірі болып табылады. Комитет басшысы Руслан Аушевтің өзі атап өткендей, ұйым жұмысының ең маңызды бөлігі әртүрлі әскери қақтығыстарға қатысқан ардагерлердің ерліктері мен әскери қызметін мәңгі есте қалдыру болып табылады.
Марапаттар тізбесі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
«Кеңес әскерлерінің Ауғанстан Демократиялық Республикасынан шығарылғанына 15 жыл» медалі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| «Кеңес әскерлерінің Ауғанстан Демократиялық Республикасынан шығарылғанына 15 жыл» медалі | |
|---|---|
 | |
| Мемлекет |  ТМД
|
| Түрі | ТМД органының марапаты |
| Негізделді | 5 қыркүйек 2003 жыл |
| Алғашқы иегері | 14 ақпан 2004 жыл |
Кеңес әскерлерінің Ауғанстаннан шығарылғанына 15 жыл толуына орай, комитет медалдарды жеке әзірлеуші және өндіруші ретінде әрекет еткен «Марс» Ресей рәміздер академиясымен бірлесіп, келесі марапаттарды тағайындады: Кеңес әскерлерінің Ауғанстан Демократиялық Республикасынан шығарылғанына 15 жыл» естелік медалі және «Әскери әрекеттер ардагері». Медалдар Достастыққа қатысушы мемлекеттердің Үкімет басшылары кеңесі қарамағындағы Интернационалист-жауынгерлер істері жөніндегі комитеттің шешіміне сәйкес беріледі. Комитет Ресей Федерациясының үкіметіне мемлекеттік марапат — «Кеңес әскерлерінің Ауғанстан Демократиялық Республикасынан шығарылғанына 15 жыл» медалін беру туралы өтініш жасады. Бірақ бұл жобаны қаржыландыру болмағандықтан қолдау таппады. Кеңес әскерлерінің Ауғанстан жерінен шығарылғанына 15 жыл толуына арналған мерейтойлық медальді бекіту 2003 жылы 5 шілдеде Екатеринбург қаласында өткен ТМД интернационалист-жауынгерлерінің конференциясында өтті.
РФ Қорғаныс министрлігі Әскери тарих институтының бөлім меңгерушісі, тарих ғылымдарының кандидаты Виктор Стрельниковтың атап өткеніндей, марапаттың мәртебесі мемлекеттік емес мекемелік мерейтойлық медалға сәйкес келеді. Марапат туралы ережеге сәйкес «Кеңес әскерлерінің Ауғанстан Демократиялық Республикасынан шығарылғанына 15 жыл» медалімен Ауғанстандағы ұрыс қимылдары мен арнайы операцияларға қатысушылар марапатталады. Сыйлық сонымен қатар, басқа да жергілікті соғыстар мен қақтығыстарға қатысушыларды, мемлекеттік және қоғам қайраткерлерін, ардагерлер қозғалысының дамуына елеулі үлес қосқан ардагерлер ұйымдарының атқарушы билік органдарының басшыларын, қоғамдық, жергілікті соғыстар мен қақтығыстар ардагерлерін медициналық оңалту жұмыстарына белсенді қатысқаны үшін марапатталады. Медальдың бет жағында Кеңес әскерлерінің Ауғанстаннан шығарылуының соңғы көрінісі бейнеленген: Әмудария арқылы өтетін Достық көпірінен тау шыңдарының аясында бронетранспортердың шығуы. Құрыш киген әскерилер қолдарында желбіреп тұрған қызыл туды ұстап тұр. Таспаның түс тоқтамы – көк, сары және сұр – «Ерлігі үшін» және «Әскери қызметі үшін» медалдарын білдіреді. «Кеңес әскерлерінің Ауғанстан Демократиялық Республикасынан шығарылғанына 15 жыл» медалінің алғашқы марапаттары 2004 жылы Кеңес әскерлерінің Ауғанстаннан шығарылғанына 15 жыл толуы қарсаңында өтті.
«Кеңес әскерлерінің Ауғанстан Демократиялық Республикасынан шығарылғанына 20 жыл» медалі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| «Кеңес әскерлерінің Ауғанстан Демократиялық Республикасынан шығарылғанына 20 жыл» медалі | |
|---|---|
 | |
| Мемлекет | ТМД
|
| Түрі | ТМД органының марапаты |
| Негізделді | 27 қыркүйек 2008 жыл |
«Кеңес әскерлерінің шығарылғанына 20 жыл» медаліне арналған таспаның түс тоөтамы алдыңғы марапаттың түс композициясын шамалы өзгерістермен қайталайды. Бұл желісіне де қатысты. Медалдың бет жағында Мәскеудегі Поклонная төбесінде орнатылған «Интернационалист жауынгер» мүсіндік композициясы (мүсінші: РФ еңбек сіңірген суретшісі С. А. Щербаков) және Панж өзені арқылы өтетін көпірдің бейнесі бар. Медалдың жоғарғы оң жақ бөлігінде рим цифры «XX» және орыс. «ЛЕТ» деген жазу бар. Медалдің артқы жағында: айналасын бойлай орыс. «20 лет вывода советских войск из Афганистана» деген жазу бар; төменгі бөлігінде бесбұрышты жұлдыздар бейнеленген; ортасында бас әріппен орыс. «Честь, доблесть, мужество и слава» деген жол-жол жазуы жазылған[1].
Кеңес әскерлерінің Ауғанстаннан шығарылғанына 20 жылдықты 2009 жылы 15 ақпанда мерекеледі. Ардагерлер ұйымдары мерекеге бір жарым жыл бұрын дайындала бастады. Сонымен бірге бұл датаға дайындық үшін ұйымдастыру комитеті құрылды, оның құрамына Мәскеу облысының губернаторы, Бүкілресейлік «Жауынгерлік бауырластық» ұйымының төрағасы, Кеңес Одағының Батыры Борис Громов, «Ауған ардагерлерінің ресейлік одағы» бүкілресейлік қоғамдық ұйымы басшысы, РФ Мемлекеттік Думасының ардагерлер істері жөніндегі комитеті төрағасының бірінші орынбасары Франц Клинцевич, ТМД мүше мемлекеттердің Үкімет басшылары кеңесі қарамағындағы интернационалист-жауынгерлер істері жөніндегі комитеттің төрағасы, Кеңес Одағының Батыры Руслан Аушев кірді. Бұл есте қаларлық датаға орай осы ардагерлер ұйымдарының әрқайсысы өз марапаттарын белгіледі.
Айта кету керек, Ауған соғысына арналған қоғамдық және ардагерлер ұйымдарының марапаттары осымен ғана шектелмейді. «Ауғанстандағы 1979-1989 жылдардағы соғысқа қатысушы», «Кеңес әскерлерінің Ауғанстаннан шығарылғанына онжылдықты еске алу», «1989-2004 жж. Ауғанстаннан Кеңес әскерлерінің шығарылуы» деген медалдар да бар. Еске алу марапаттар ТМД-ның басқа елдерінде де, мысалы, Беларусь, Украина және Молдовадағы ардагерлер ұйымдары тарапынан берілді.
«Әскери әрекеттер ардагері» медалі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| «Әскери әрекеттер ардагері» медалі | |
|---|---|
 | |
| Мемлекет | ТМД
|
| Түрі | ТМД органының марапаты |
| Негізделді | 19 ақпан 2005 жыл |
«Әскери әрекеттер ардагері» медалі 2005 жылы 19 ақпанда Кишинев қаласында өткен Үйлестіру кеңесінің отырысында бекітілді.
Марапат туралы ережеге сәйкес, «Әскери әрекеттер ардагері» медалімен соғысқа қатысушы куәлігі немесе Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттерде белгіленген ұрысқа қатысушы куәлігі бар жергілікті соғыстардың, бұрынғы КСРО-дан тыс жердегі соғыстардың, әскери қақтығыстардың ардагерлері, сондай-ақ ұрыс қимылдары кезінде КСРО әскери қақтығыстар аймақтарында қызмет етуге жіберілген адамдар марапатталды.
«Әскери әрекеттер ардагері» медалі диаметрі 32 мм болатын алтын шеңбер болып табылады. Медалдың алдыңғы жағында параллельдер мен меридиандар сызығы бар стильдендірілген жер шары (кеңестік азаматтардың әлемнің көптеген басқа елдерінің аумағындағы соғыс қимылдарына қатысуын білдіреді) бейнеленген. Шеңбердің ортасында лавр бұтағы (даңқ пен ерлік нышаны) және Калашников автоматы (жердегі ең көп таралған қару түрі) айқыш орналасқан. Медальді айналдыра, жоғарғы бөлігінде орыс. «Честь», «Слава», «Отвага» деген жазу бар; төменгі жағында бесбұрышты жұлдыз бар. Медалдың артқы жағында үш жолдан тұратын орыс. «Ветеран боевых действий» деген жазу, бесбұрышты жұлдыз және ою-өрнек жолағы бар. Жазу мен ою-өрнек жолағы арасында нөмірді оюға арналған орын бар. Таспаның қызыл түсі соғыс қимылдарына қатысушылардың батылдығын, қайсарлығын және қаһармандығын, сондай-ақ КСРО Мемлекеттік туын білдіреді. Оң және сол жағында көк жолақтармен жиектелген сұр жолақ ең құрметті әскери марапаттардың бірі – «Ерлігі үшін» медалін білдіреді.
Марапаттау туралы ереже осы медалмен марапатталатын соғыстар мен қақтығыстардың тізбесімен қоса беріледі:
|
|
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Аушев Р. Положение о памятной медали «20 лет вывода советских войск из Афганистана» (HTML). Социально-культурные проекты. Академия русской символики «Марс» (27 қыркүйек 2008). Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 тамыз 2012.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 21 қараша 2012.