Кавказ халықтары

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Кавказ аймағының этнолингвистикалық картасы

Кавказ халықтары — Кавказ (Солтүстік және\не Оңтүстік) жерін мекен ететін әртүрлі этникалық халықтар. Бұл жерде 50-ден[1] 62-ге[2] дейін этникалық топтар өмір сүріп жатыр.

Кавказ тілдерінде сөйлейтін халықтар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Кавказ тілдері — Кавказдан тыс жерлерде таралған белгілі тілдік отбасылардың ешқайсысына кірмейтін Кавказ тілдерінің шартты атауы (мысалы, үндіеуропалық, Алтай). Кавказ тілдері әдетте екі топқа: солтүстік кавказ және картвел тілдеріне бөлінеді.

XIX ғасырдағы дәстүрлі киімдегі Солтүстік Кавказ халықтары. Хромолитограф
1856 жылы император II Александрдың таққа отыру рәсімінде болған Кавказ тайпаларының депутаттары
Жарлық авар. Г.Гагарин

Түркі тілдес халықтар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2010 жылғы санақ бойынша муниципалитеттердің Солтүстік Кавказдағы түркі халықтарының саны
М. Микешин. «Кавказ бен Кіші Азияның түрлері мен типтері». Солдан оңға қарай: Ван маңынан шыққан йезит-күрдтері, кабардиндер, шешендер, мұсылман-күрті. 1876

Алтай тілдік топтың түркі тармағына жататын, Кавказды мекендейтін халықтар:

Үндіеуропалық тілдерде сөйлейтін халықтар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үндіеуропалық тілдер тобына жататын тілдерде сөйлейтін Кавказ халықтары:

Семит тілдерінде сөйлейтін халықтар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Ассириялықтар — негізінен Арменияда (3 409 - 7000), Грузияда (3,3 мың) және Ресейдің оңтүстік облыстарында (11.084) тұрады.

Y хромосома гаплогруппаларының Кавказдың лингвистикалық-географиялық аймақтарында таралуы[3]

Аймақ G2 J2 J1 R1b3 R1а1 1 Е1b1b1-М35 N Т I О Other
Бүкіл Кавказ 0,45 0,204 0,18 0,065 0,060 0,02 0,009 0,005 0,004 0,002 0,001 0
1.Батыс Кавказ 0,591 0,147 0,03 0,055 0,122 0,018 0,024 0,007 0,006 0 0 0
2.Орталық Кавказ 0,709 0,163 0,026 0,073 0,006 0,014 0,003 0,003 0,003 0 0 0
3.Шығыс Кавказдың Нах тобы 0,044 0,646 0,193 0,012 0,046 0,054 0 0,003 0 0,002 0 0
4.Шығыс Кавказдың Дағыстан тобы 0,058 0,25 0,716 0,106 0,063 0,008 0 0,006 0,005 0,007 0,006 0
Шығыс Кавказ (жиынтық) 0,052 0,301 0,484 0,064 0,056 0,027 0 0,005 0,003 0,005 0,003 0
Алдыңғы Азия 0,031 0,145 0,23 0,043 0,042 0,017 0,246 0,003 0 0,052 0,003 0,188
Еуропа 0,03 0,094 0,013 0,252 0,194 0,001 0,115 0,022 0,01 0,191 0,005 0,073

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]