Тикар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
тикали, мбам, ндомме, лангтуму
Тикар
Бүкіл халықтың саны

900 000

Ең көп таралған аймақтар

 Камерун

Тілдері

тикар тілі

Діні

суннизм

Тикар (тикали, мбам, ндомме, лангтуму)[1] — Орталық Камерунда тұратын халық. Олар Мбам өзендерінің жоғарғы ағысында (негізінен Адамава провинциясының батысында, Орталық провинцияның солтүстігінде, Батыс және Солтүстік-Батыс провинцияларының шығысында) тұрады. Халық саны шамамен 900 000 адам деп есептелді.[2] Нсо (бансау), нком (нсо-ком), бафут (фу), нсунгли т.б. топтарға бөлінеді.

Тілі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тілі - тикар тілі, шығыс бантоид тілдеріне жатады.[3]

Діні

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тикарлардың көпшілігі сүнниттік мұсылмандар. Сонымен қатар ата-баба культі, жергілікті дәстүрлері де сақталған.[4]

Тарихы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Аңыз бойынша, Тикардың ата-бабалары шамамен 17 ғасырда фульбелердің шабуылы кезінде солтүстік-шығыстан келген. Олар 18 ғасырдың басында Бамум одағының құрамына кірген бірнеше көсемдіктерді құрады.[5]

Кәсібі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Негізгі кәсібі – тропикалық қолмен атқарылатын егіншілік (тары, жүгері, маниок, жержаңғақ, ямс, кофе, шай, темекі және т.б.). Кейбір тикарлар ұсақ мал өсіреді.[6]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Негізгі әлеуметтік бірлік – үлкен отбасы қауымдастығы. Туыстық есеп патрилинейлік (нкомдарда матрилинальды). Неке келісімі вирилокальды болып табылады.

Елді мекендері ықшам, жолдар мен өзендердің бойына созылып орналасқан. Қабырғалары бұтақтардан және сырықтардан жасалған, балшықпен сыланған, шатыры саманнан, бұтақтардан және пальма жапырақтарынан жасалған төртбұрышты тұрғын үйлер басым, есіктері оюлармен безендірілген аласа болып келеді.

Киімдері - мақта матадан тігілген еуропалық үлгідегі киімдер.

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ Современная энциклопедия - тикар http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/tikar
  2. ↑ Тикар https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1877045
  3. ↑ Большая Советская энциклопедия Тикар https://my-dict.ru/dic/bolshaya-sovetskaya-enciklopediya/93587-tikar/
  4. ↑ Значение слова ТИКАР в Современном энциклопедическом словаре https://slovar.cc/enc/sovremenniy/1846428.html
  5. ↑ Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://old.bigenc.ru/ethnology/text/4191643
  6. ↑ Народы и культурыТ Тикар https://travel-journal.ru/ethno/46/1333/
Бұл үлгіні қарау Бұл үлгіні талқылау Бұл үлгіні өңдеу
Африка халықтары
Бұл {{Әлем халықтары}} үлгісінің бір бөлігі
Ағаулар • Адангмелер • Акандар • Аквапимдер • Алжирлықтар • Алурлар • Амбунду • Амхаралар • Ангас • Ағылшын-африкалықтар • Ануак • Аргоббалар • Афарлар • Африканерлер • Ачемдер • Ачоли • Ашантилар • Багалар • Багирмилер • Баде • Бакве • Баланте • Бамбаралар • Бамилеке • Бамум • Бангилер • Банда • Банди • Бантулар • Баньяруанда • Барбалар • Бари (Африка) • Баса • Бассари • Басуто • Батеке • Бауле • Беджа • Бемба • Бена • Берберлер • Бете • Биафада • Бидього • Бини • Биралар • Биром • Биса • Боа • Бобо • Бозо • Боки • Болева • Бонго • Бони • Буби • Буллом • Бура • Бурун • Буса • Бушмендер • Ваи • Вала • Венда • Видекум • Волоф • Вуте • Га • Гандалар • Гбайя • Гбари • Гвере • Герелер • Гереро • Гимирра • Гишу • Гого • Гола • Гонга • Гонжа • Грустар • Гуан • Гураге • Гурма • Гусилер • Дагари • Даго • Дагомба • Дамара • Дан • Дасанеч • Джагга • Джанджэро • Джукун • Диалонке • Динка • Диола • Догон • Дуала • Дьюла • Загава • Занде • Зарамо • Зенага • Зұлыстар • Ибибио • Ивбиосакон • Игала • Игбира • Иболар • Иджо • Идома • Ила • Инеме • Ираку • Ирамба • Итсекири • Ишан • Йеен • Йорубалар • Кабилдер • Кабовердтер • Кабие • Каколе • Календжин • Камба • Камбари • Карамоджонг • Каре • Катаб • Кваву • Квени • Кемант • Кикуйю • Кинга • Кисси • Коалиб • Комолар • Конго • Конзо • Конкомба • Коно • Консо • Кордофан халықтары • Коса • Котоко • Кпелле • Креолдар • Кру • Куланго • Кунама • Куранко • Куриа • Кусаси • Кушиттер • Ланго • Ландума • Либериялықтар • Ливиялықтар • Лимба • Лоби • Лози • Лома • Лотуко • Луба • Лундалар • Луо • Лухья • Лучази • Луэна • Маба • Маврикийлер • Маврлар • Мака • Маконде • Макуа • Малагасийлер • Малинке • Мампрустар • Мандара • Манджак • Мандинго • Мано • Марги • Марокколықтар • Маса • Масаи • Матабеле • Мба • Мбете • Мбоши • Мбунда • Менде • Меру • Миджикенда • Моба • Монго • Моси • Мпонгве • Муби • Мумуйе • Мурле • Набдам • Налу • Нанкансе • Нанумба • Нгбанди • Нгонилер • Нгунди • Нзима • Нилоттар • Нубиялықтар • Нупе • Нуэр • Ньоро • Ньямвези • Ньянколе • Ньятуру • Овамбо • Овимбунду • Огонилар • Омето • Оромо • Педи • Пигмейлер • Пуну • Рега • Руанда • Рунди • Саката • Само • Сандаве • Сантомеліктер • Сара • Сахо • Свазилер • Сенуфо • Сере-мунду • Серер • Сидамо • Сисала • Собо • Сога • Сомалиліктер • Сомба • Сонгай • Сонинке • Суахили • Суба • Судандықтар • Сукума • Сусу • Таита • Талленси • Тем • Темне • Тенда • Тесо • Тетела • Тив • Тиграи • Тигре • Тикар • Торо • Тсаанги • Тсвана • Тсондар • Туарегтер • Тубулар • Тукулер • Тунистіктер • Туркана • Фанг • Фанти • Фернандино • Фипа • Фон • Фульбе • Фур • Ха • Хадза • Хасонке • Хаусалар • Хехе • Чамба • Чанга • Чига • Чокве • Шамбала • Шиллук • Шона • Эве • Экои • Этсако • Эфик • Якё • Яунде
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Тикар&oldid=3213064» бетінен алынған