Шара Баймолдақызы Жиенқұлова

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Шара Баймолдақызы Жиенқұлова
Сурет
Ш. Жиенқұлова "Театральная декада" журналында. 1936 жыл
Жалпы мағлұмат
Туған күні

18 шілде 1912 (1912-07-18)

Туған жері

Алматы, Ресей империясы

Қайтыс болған күні

21 мамыр 1991 (1991-05-21) (78 жас)

Қайтыс болған жері

Алматы, Қазақ КСР, КСРО

Азаматтығы

 КСРО
РКФСР (1917-1922)
Ресей империясы (1912-1917)

Мамандығы

актриса, биші, педагог

Белсенді жылдары

1938-1957

Шара (Гүлшара) Баймолдақызы Жиенқұлова (18 шілде 1912, Алматы21 мамыр 1991, Алматы) — биші, педагог. Қазақстанның халық артисі (1938; 1936 жылдан Қазақстанның еңбек сіңірген артисі).

Арғын тайпасының Қаракесек руынан шыққан.[1]

Тұңғыш ойнаған рөлі — Б.Майлиннің “Майдан” пьесасындағы Пүліш. Бұдан кейін Еңлік, Қарагөз (М.Әуезовтің “Еңлік — Кебек” пен “Қарагөзінде”), т.б. рөлдерді сомдады.

  • 1934 ж. Музыкалық драма театрына (қазіргі Қазақ опера және балет театры) ауысты. Мұнда Әуезовтің “Айман — Шолпан” музыкалық драмасында, Е.Г. Брусиловскийдің “Қыз Жібек”, “Жалбыр” және “Ер Тарғын” операларында ұлттық билерді орындады.
  • 1936 ж. Мәскеуде өткен Қазақ әдебиеті мен өнерінің онкүндігіне қатысып, ұлттық би өнеріміздің әсемдігіне өзге халық өкілдерін тәнті етті. Қазақтың тұңғыш ұлттық балеті — “Қалқаман — Мамырда” (1938) Мамырдың партиясын орындады.
  • 1938 ж. “Амангелді” фильмінде Балымның рөлін экранға шығарды.
  • Балетмейстер Л.А. Жуковпен бірлесіп И.Н. Надировтың “Көктем” балетін қойды.
  • 1940 — 1962 ж. Қазақ филармониясында қызмет етті.
  • 1962 — 66 ж. Қазақтың ән-би ансамблін басқарды.
  • 1966 — 75 ж. Алматы хореографиялық училищесінің директоры болды. Осы жылдары ұлттық би өнерін дамыту үшін ел аралап, халықтың әдет-ғұрпын, салт-дәстүрін, халық билерін зерттеді. Соның нәтижесінде “Тәттімбет”, “Айжан қыз”, “Қара жорға”, “Қырық қыз” билері дүниеге келді. Жиенқұлова — сахналық образдардың ішкі жан сұлулығын бидегі пластикалық шешіммен шебер шендестіре білді. Гастрольдік сапармен көптеген шет елдерде болды. 1958 ж. Мәскеуде өткен Қазақ әдебиеті мен өнерінің онкүндігіне қатысты.
    2012 Қазақстан пошта маркасы

Шәкірттері

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  • Қазақстанның халық артисі Г.Талпақова
  • Қазақстанның еңбек сіңірген артистері
    • Қ.Қарабалина
    • Б.Байжұманова, т.б.

Фильмографиясы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Марапаттары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Бір тамшы жас  (орыс.) (16 декабря 2016).(қолжетпейтін сілтеме)
  2. Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN 978-601-01-0268-2
  3. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965260958