Қазақ халқын қорғаушылар одағы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

“Қазақ халқын қорғаушылар одағы” – 1941 ж. қыркүйекте Жалпақтал ауылында құрылған жастардың астыртын саяси ұйымы. Оның ұйымдастырушысы әрі жетекшісі Орал мұғалімдер институтының 1-курс студенті Ғұбайдолла Әнесұлы Көшеков. Жастар ұйымы Қазақстанды Кеңес Одағынан бөлек шығарып, саяси тәуелсіз, экономикалық жағынан дербес ұлттық-социалдық мемлекет етіп құруды мақсат еткен. 1941 ж. қыркүйек, қараша айларында одақтың ұйымдастыру жиналыстары өтіп, мақсат-міндеттері айқындалды. Келешекте атқарылатын іс-шаралар ауқымы белгіленіп, жасырын баспаханада үнпарақтар, ұйым мүшелерінің билеттерін басып шығарды. Сонымен қатар КСРО мен Қазақ КСР-і үкіметі басшыларына ұйым атынан мәлімдеусіз (аноним) хаттар жолданды. 1941 ж. желтоқсан айында жастар ұйымының 14 мүшесі тұтқынға алынып, қатаң түрде жазаланды. Жергілікті НКВД органдарының айрықша кеңесінің (“үштіктің”) шешімімен Сейітқали Бәжекенов]], Сатқали Молдағалиев, Ғұмар Тұрымов – 10 жылға, Иғали Мұхамбетқалиев, Мұхамбетжан Нұралин, Сайдолла Шорабаев – 8 жылға, Өтеген Аманов, Мәннап Ахметов, Мәззап Әлиев, Қамал Мақұлбаев, Иманғали Насыров, Сүндетқали Қаражанов, Қайырғали Сапаралин – 5 жылға сотталған. Ал ұйым жетекшісі Көшеков ату жазасына кесілген. Ахметов пен Әлиев Ақтөбенің еңбекпен түзеу лагерінде, Сапаралин тергеу кезінде қаза тапты. Ұйым мүшелері 1993 ж. ҚР Бас прокуратурасының қаулысымен толық ақталды. [1][2]

Сілтемелер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том
  2. Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 жыл. ISBN 9965-607-02-8