Ебелектеу

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Қазіргі кездегі түсінігі — қалтылдау, елпек қағу, ұшып-қону. " — Әже, жүр, сурет көр!—деп ебелектеп, жеңінен тартып, зыр жүгірді (3. Шашкин,Теміртау.).

«Ебелектеудің» ерте кездегі түлғасы мен мағынасы сәл өзгеше болғандығын дәлелдерлік тілдік деректерді түркі жазба ескерткіштерінен табамыз. Сөздің алғашқы түбірі —«ев» немесе «еп» тұлғаларының өзі-ақ «жедел қимылдау», «асығу» мағыналарын берген. Кейінірек — «ек» жұрнағы жалғанған соң да сол мағынаға ие болған. Осы түбірден өрбіген сөз қазақ тілінде «ебелек», одан әрі «ебелектеу» тұлғасына дейін жетіп қалыптасқан да, мағынасына да біршама өзгеріс кірген дей аламыз: ев => ев + ек => евек => ев + ел + ек => ебелек + те => ебелекте + у => ебелектеу[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-қ2459-6