Кай Манне Бёрье Сигбан
| Кай Манне Бёрье Сигбан | |
| швед. Kai Manne Börje Siegbahn | |
 | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Ғылыми аясы | |
| Альма-матер | |
| Марапаттары |
|
Кай Манне Бёрье Сигбан (швед. Kai Manne Börje Siegbahn; 20 сәуір 1918, Лунд, Швеция — 20 шілде 2007 жыл, Анхельхолм, Швеция) — швед физигі, 1981 жылғы физика бойынша Нобель сыйлығының иегері (сыйлықтың жартысы жоғары ажыратымдылықтағы электрондарды дамытуға қосқан үлесі үшін). Сыйлықтың екінші жартысын «лазерлік спектроскопияны дамытуға қосқан үлесі үшін» Николас Бломберген мен Артур Шавлов алды.)
Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кай Сигбан болашақ Нобель сыйлығының лауреаты (1924) Карл Манн Сигбанның отбасында дүниеге келген. Ол Уппсаладағы орта мектепті бітірген. 1936—1942 жылдары Уппсала университетінде физика, математика және химия пәндерін оқыды. 1944 жылы Стокгольм университетінде кандидаттық диссертация қорғады. 1942—1951 жылдары Нобель атындағы физика институтында жұмыс істеді. 1951 жылы Стокгольмдегі Корольдік технологиялық институтында физика профессоры болды. 1954 жылы Уппсала университетінің кафедрасына ауысты, оны 1937 жылға дейін әкесі басқарды. Кай Сигбан Халықаралық таза және қолданбалы физика одағының (IUPAP) президенті болды.
Сигбан жоғары ажыратымдылықтағы электронды спектроскопияның көмегімен химиялық талдау әдістерін жасады.
23 мамырда 1944 жылы ол Анна Брита Рединге үйленді. Үш баланың әкесі — Пер (1945), Ганс (1947; қазіргі уақытта Уппсаладағы физика профессоры) және Нильс (1953).
Ол көптеген ғылыми қауымдастықтардың мүшесі болды. Швеция Корольдік ғылым академиясының, Папа ғылым академиясының (1985)[1], АҚШ Ұлттық ғылым академиясының шетелдік мүшесі (1983) [2], Ресей ғылым академиясының (1994) мүшесі.
1992 жылы «Адамзатқа ескертуге» қол қойды[3].
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Kai Siegbahn (ағыл.). academiascientiarium.va. Басты дереккөзінен мұрағатталған 14 мамыр 2019.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 14 мамыр 2019.
- ↑ Kai Siegbahn (ағыл.). nasonline.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 21 тамыз 2018.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 14 мамыр 2019.
- ↑ World Scientists' Warning To Humanity (ағыл.). Басты дереккөзінен мұрағатталған 30 сәуір 2019.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 14 мамыр 2019.
Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- К. Зигбан. «Атомдардың, молекулалардың және конденсацияланған заттардың электрондық спектроскопиясы». Нобель дәрісі // Физика ғылымдарының жетістіктері, 138 том, 2 шығарылым, қазан 1982
- Храмов Ю. А. Зигбан Кай Манне Борже // Физики : Биографический справочник / Ред. А.И. Ахиезер. — Бас. 2-ші, өңд. және тол. — М. : Наука, 1983. — М. 245. — 400 б. — 200 000 дана.
- Нобель комитетінің сайтынан ақпарат (ағыл.)
| ||||||||||
- Алфавит бойынша тұлғалар
- Алфавит бойынша ғалымдар
- 20 сәуірде туғандар
- 1918 жылы туғандар
- Лундта туғандар
- 20 шілдеде қайтыс болғандар
- 2007 жылы қайтыс болғандар
- Энгельхольмда қайтыс болғандар
- Алфавит бойынша Нобель сыйлығының иегерлері
- Физикадан Нобель сыйлығының иегерлері
- Жапон ғылым академиясының құрметті мүшелері
- Ресей ғылым академиясының шетелдік мүшелері
- Папа ғылым академиясының мүшелері
- АҚШ Ұлттық ғылым академиясының шетелдік мүшелері
- Швед корольдік ғылым академиясының мүшелері
- XX ғасыр физиктері
- Физиктер
- Швеция физиктері