Кіші Мұхаммед Хан

Кіші Мұхаммед хан (т-ө.ж.б.) — Алтын орда ханы (1437—61). Шыңғыс ханның ұрпағы. 1437 ж. Алтын орда ханы ұлы Мұхаммедті сарайдан ығыстырып, хан тағына отырады. Хан тағы үшін бір мезгілде Мұхаммед есімді екі хан күрес жүргізгендіктен, жазба деректерде олардың бірін "ұлығ" — үлкен, екіншісін "кішік" — кіші Мухаммед деп атаған. Кіші Мухаммед тұқай Темірдің тоғызыншы, ал Ұлығ Мухаммед сегізінші ұрпағы. К. М. Х. Алтын ордада билеуші топтар арасында талас тартыстарды тоқтатуға, мемлекеттің одан әрі күйреуіне жол бермеуге күш салды. Алтын орданың ықпалын өсіру үшін 1460 ж. Ұлы Ахмедті көп әскермен орыс жерлеріне аттандырған. Бірақ бұл жорық орыстар тарапынан тегеурінді қарсылыққа тап болды. 1461 ж. Кіші Мұхаммед ханға Қырым ханы хажы Керей жорықтар жасады. 1462 жылдан бастап, деректер Кіші Мұхаммед ханның балаларының бірі — Ахмедтің хан тағына отырғанын баяндайды. Кіші Мұхаммед хан ның артында Махмуд, Ахмед және Бақтияр атты ұлдары қалған. Махмуд ханның ұлы Қасым хан — 1466 ж. Астрахан хандығының негізін қалады.

                                                                                           Б.Кәрібаев