Майкөбен қоңыр көмір алабы
| Майкөбен қоңыр көмір алабы | |
| 51°16′01″ с. е. 75°42′07″ ш. б. / 51.26694° с. е. 75.70194° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 51°16′01″ с. е. 75°42′07″ ш. б. / 51.26694° с. е. 75.70194° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Қазақстан |
| Аймақ | Павлодар облысы |
| Жану жылуы | 7-7,5 мың ккал/кг |
Майкөбен қоңыр көмір алабы – Павлодар облысы Екібастұз қаласынан оңтүстік-шығысқа қарай 65 км жерде орналасқан. Алап Сарыкөл, Шөптікөл, Ащыкөл, Талдыкөл, Жиренкөл, Тасқұдық және Тамды кен орындарына бөлінеді. Аумағы 1040 км².
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мұндағы көмір туралы мәлімет 19-шы ғасырдың басында алынған. Алғаш А.А.Краснопольский зерттеген. Төменгі және ортаңғы юра көмірлі қабатының қалыңдығы 1850 м.
Геологиялық құрлысы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Майкөбен қоңыр көмір алабы 4 шоғырға: ащыкөл, талдыкөл, шөптікөл және жиренкөлге жіктеледі. Олардың ішінде ащыкөл, талдыкөл және шөптікөл шоғырларының 500-600 м қимасында негізгі көмір қабаттары мен горизонттары орналасқан. Шөптікөл шоғырының қалыңдығы 250-300 және 150-250 м болатын екі көмір горизонты бар. Оның қалыңдығы 170-340 м. Қалғандары бір-бір қабаттан (қалыңдағы 5-6м) тұрады. Сапалық көрсеткіштері бойынша алаптың көмірін жоғары сапалы энергетикалық отын, газға айналдыруға, кокстенгенде Қарағанды көмір алабындағы долинка шоғырының көміріне қоспа ретінде пайдалануға болады. Көмірлі шөгінділер ендік бағытта 70 км, енді жері 20 км болатын ірі синклинальды құрылымды түзейді.
Көмірінің құрамы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Алаптың көмірі қара шірінді, күлділігі орташа (25-28% ).
- Көмір шамалы күкіртті (0,5-1% ) және фосфорлы (0,1% ).
- Жанғыш массасының жылу бөлгіштігі 7-7,5 мың ккал/кг.
- Шайырдың мөлшері 4-7% , кейде 10%.
- Гумин қышқылы (шөптікөл шоғырында) құрғақ көмірге шаққанда 5% шамасында.
- Битум 2,5% шамасында.
- Көмірді газға айналдырғанда жылу бөлгіштігі 1000 ккал/м3 болатын 3,5 м3/кг газ алынған.[1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақстан табиғаты:Энциклопедия / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы:" Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2011. Т.З. - 304 бет. ISBN 9965-893-64-0 (Т.З.), ISBN 9965-893-19-5
Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Майкөбен көмірлі кен орны Мұрағатталған 13 сәуірдің 2014 жылы.