Моне Клод Оскар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Моне Клод Оскар
(14.2. 1840, Париж – 6.12.1926, Нормандия, Живерни

Моне Клод Оскар (14.2. 1840, Париж – 6.12.1926, Нормандия,Живерни) — француз кескіндемесіші, импрессионизмнің негізін салушылардың бірі. Гаврда Э.Буденнен (1858 – 59) білім алып, Парижде Сюис академиясы (1859 – 60) мен Ш. Гейлер шеберханасында (1862 – 63) оқыды. 1860 жылдан бастап бірыңғай табиғат көрінісін салумен шұғылданды. Моненің пейзаждық картиналарында адам негізгі орын алды. Ол бояуды теңбілдеп жағу арқылы түрлі түстердің өзіне тән қасиетін үлкен шеберлікпен ерекшелендіре білді. Оның пейзаждары үздіксіз өзгеріп жатқан өмірдің бүкіл болмысы мен тынысынан бөлініп алынған табиғаттың жанды бөлшегі немесе мәңгі жас тіршіліктің ықшамдалған шынайы көрінісі секілді (“Париждегі Капуционк бульвары”, 1873, “Бель-Ильдегі құз”, 1886). 90-жылдары суретші нақтылы табиғаттың әр қилы жағдайдағы көрінісін және сол жердегі ауа райының өзгерген сәттеріндегі әуеннің ойнақы құбылыстарын дәл тауып бейнелеген “Мая шөп” (1890 – 91), “Руан соборы” (1893 – 95) атты картиналарын салды. Моненің кейінгі шығармалары нақты өмірдің материалдық жағын қиялдан туындаған ортада кескіндеуімен (“Лондондағы тұман”, 1903) және шартты түрде әсемдеуге айрықша ден қоюымен (“Кішкене көзелер” сериялы панносы (1914 – 22) ерекшеленеді. 70-жылдардағы картиналары кескіндеме жанрының жаңашылдығын танытып (“Аржантей көпірі”, 1874; “Сенлазар вокзалы”, 1877), жаңа заманның хабаршысы болды. 80-жылдары салынған “Фекана жартастары” (1881), “Дьеппедегі айырылысу” (1882,), “Жағадағы серуен” (1882) атты туындыларында өмірдің қуанышы мен үйлесімділігі орнына драмалық тайталас, буырқанған күш-қуат басым көрінді. Бұл кезеңдегі картиналарынан “Этретадағы Манипор дарбазасы” атты туындысының шоқтығы биік (1883). Қайтыс болар алдында Париж мұражайына өзінің “Нимфей” сериясын сыйға тартқан.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев — Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, XI том 27 бет.


Письма, (пер. с франц., Н.В. Яворской), в кн.: Мастера искусства об искусстве, т. 5, кн. 1, М., 1969.

Рейтерсверд О., Клод Моне, (пер. со швед.), М., 1965;

К.Моне. Альбом репродукций (Авт. текста и сост. И.Сапего), Л., 1969; Богемская К.Г., Клод Моне, М.,