Саңғыру — қола дәуірінде тас қоршаулардан тұрғызылған обалар. Ұлытау облысы, Жаңаарқа ауданы, Дарат ауылының солтүстік-шығысына қарай 3 километр; 5,5 километр және солтүстік-батысында 4 километр жерде. 1955 — 58 жылдары Орталық Қазақстан археологиялық экспедиция (жетекшісі Ә.Марғұлан) зерттеген. Саңғырудан 250 оба табылып, оның 15-і зерттелді. Мұнда қырынан қойылған жалпақ тастардан қоршау жасалынып, оның ішінен төрт бұрышты жер қазылып, қабырғалары таспен қаланған. Өлген адамды сонда жерлеген. Жанына қыштан оюлап жасаған құмыралар, әшекей бұйымдар қойылған. Олардың өрнегі бір-біріне және қазіргі қазақ халқының кілем, тұскиіздеріне салатын геометриялық өрнектерге ұқсас. Сондай-ақ Саңғырудан табылған заттар Қазақстанның шығыс, батыс, солтүстік облыстарының қола дәуіріндегі заттарына да ұқсас екені анықталды. Зерттеу нәтижелеріне қарағанда, Саңғыру жерін қола дәуірінің тайпалары біздің заманымыздан бұрын 11-10 ғасырларда мекендеген.[1][2]
