Түлен, түлен түрту

Түлен, түлен түрту. Түсіндірме сөздіктегі мағынасы — сайтан түртіп, бір пәлеге ұрыну.

«Түлен түртіп, ажал айдап әкелді ме сені байлап» (Ж. Сыздықов, Асулар). Сөз төркінін ашуға көне түркі тілдерінің бірі — якут тілінің дерегі себепші болғандай. Бұл тілде «түлүөн» сөзі жеке қолданып та, қазақ тіліндегі «қырсық, әбігер» мағыналарын береді. Біздің тілімізде бұл тұлғалы сөз ұмытылып, тек «түлен түрту» тұрақты тіркесінде сақталған. Мағынасы бүгінгі түсінігімізше, «қырсық түрту», «әбігер түрту дегенге мезгейді.