Уәли қорымы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Уәли қорымыАтырау облысының Сайөтпес темир жол станциясынан солтүстік-шығысқа қарай 63 км жерде орналасқан сағанатамдар мен гөрханалар шоғыры.[1] Уәли қорымы 19 – 20 ғасырларда ірге тепкен: ауданы 2,5 га, құрамына 328 ескерткіш кіреді. Кең аумақты қорымның ішіндегі аса сәулетті тұрғызылған озық үлгісінде жақсы сақталған 5 ірі, қирап бұзылған 3 сағанатам, күмбезді 2 гөрхана жатады. Бұлардың ішінен қорымның дәл ортасына орналасқан 207- және 231-нөмірлі сағанатам халық сәулет өнерінің тамаша үлгісі болып табылады. Біріншісін тұрғызған сәулетші Жолыбай Қосымбайұлы. Көне ескерткіштер қорымның оңтүстік-батыс бөлігін қамтыған, олар қойтастар мен дөңгелек, шаршы, төртбұрышты және сопақша келген, көлемдері әр алуан табиғи әктастан қаланған қоршаулардан тұрады. Шығыс жағын сондай-ақ кескіндері антропоморфтық мүсіндерді еске түсіретін, өңделмеген тас пен бунақты тас тақта түріндегі құлпытастары бар қоршаулар алып жатыр. Солардың ішінен цилиндр пішінді бас киімі бар адам бейнесі салынған тас тақта ерекше көзге түседі. Уәли қорымының оңтүстік шетінде бір бөлмелі жер асты мешіті орын тепкен ашық алаңқайлар бар. Олардың құрылымы жерлеу рәсімі мен діни салт-жораларға арналғандығын байқатады.[2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965-26-095-8
  2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том