Қаратөрткүлтөбе

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Қаратөрткүлтөбе – ортағасырлық қала орны.

Географиялық орны[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жамбыл облысы Байзақ ауданы Жетібай ауылынан оңтүстік-батысқа қарай 4 км жерде орналасқан.

Зерттелуі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қаланы 1936 жылы КСРО ҒА-ның Қазақ бөлімшесі мен КСРО ҒА Материалдық мәдениет тарихы институтының археологиялық экспедициясының (жетекшісі А.Н. Бернштам), 1978 жылы Жамбыл облыстық тарихи-өлкетану мұражайының археологиялық экспедициясы (жетекшісі К. Байбосынов), 1985 жылы Тараз археологиялық экспедициясы (жетекшісі К. Байпақов) зерттеген.

Сипаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазіргі орны солтүстіктен оңтүстікке қарай 270 м-ге, оңтүстік-шығыстан солтүстік-батысқа қарай 200 м-ге созылып жатқан дөңес тұрпатты төбешік. Оның ең биік бөліктері: солтүстік-батысы 5 м, оңтүстік-шығысы 4,4 м. Қала периметр бойынша мұнаралардың іздері сақталған қабырғалармен қоршалған. Кірер жері қабырғаның оңтүстік бөлігінен аңғарылады. Орталық бөлігі ұзындығы 7,5 км-ге жуық қабырғамен қоршалған аумақ ішінде орналасқан. Оның солтүстік бөлігі ортасынан 1 км, оңтүстік бөлігі 0,55 км, оңтүстік-шығысы – 0,45 км алшақтықта жатыр. Қабырғаларының ені 10–15 м, биіктігі 0,8–1 м.
Қала орнынан саптыаяқ, қазан, тостаған, көзе, т.б. қыш сырлы және сырсыз ыдыстар табылды. Ыдыстарға түрлі ою-өрнектер салынған. Алынған материалдарға қарағанда Қаратөрткүлтөбені тұрғындар 6–13 ғасырларда мекен еткен. Олар егін егіп, мал шаруашылығымен айналысқан.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қ18 Қазақстан ғылымы: Энциклопедия./ Бас.ред. Б.Ө. Жақып. – Алматы: "Қазақ энциклопедиясы" ЖШС, 2010. Т.2.– 544 бет. ISBN 9965-893-30-1