Қатысушы:SQroma/IQOS

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

IQOS — Philip Morris International компаниясы шығаратын темекіні қыздыру жүйесі. Өнім алғаш рет 2014 жылдың қараша айында Жапония мен Италияда таныстырылды[1][2]. IQOS өнімдерінің көпшілігі – темекіні күйдірмей қыздыратын құрылғылар[3].

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы темекіні қыздырудың барлық жүйелерін, соның ішінде IQOS-ты темекі өнімдеріне жатқызады[4][5]. Сарапшылар темекіні қыздыру жүйелеріндегі зиянды химиялық заттардың әсерін азайтқанмен, оларды зиянды және адам денсаулығына қауіп төндіретінін атап көрсетеді[6].

Тарих[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Philip Morris 1990 жылдары «Accord» және «Heatbar» шығарылымымен қыздырылған темекі саласындағы алғашқы коммерциялық қадамдарын жасады. Алғашқы модельдердің коммерциялық сәтсіздігінен кейін өндіруші түтінсіз темекі өнімдерін дамытуды жалғастырды[7]. 2014 жылы IQOS нарыққа шығарылған кезде, Philip Morris International темекіні қыздыру жүйелерін кеңінен ілгерілетуді бастаған алғашқы компания болды[8]. Пилоттық сатылымдар қараша айында Жапонияның кейбір қалаларында басталды. 2015-2016 жылдары IQOS туралы интернеттегі іздеулердің орташа айлық саны 1426 пайызға өсті[9]. 2020 жылғы жағдай бойынша IQOS әлемдік темекі нарығының 5,5% құрады[10]. 2021 жылдың алғашқы тоғыз айында IQOS өндірушісі 69,6 миллиард бірлік түтінсіз өнімді жөнелту туралы хабарлады, бұл 2020 жылдан бастап 27,9%-ға өсті[11].

Технология және конструкция[өңдеу | қайнарын өңдеу]

IQOS – бұл темекі шегетін түтіктен (ұстағыштан) және батареямен жұмыс істейтін зарядтау құрылғысынан тұратын темекіні қыздыру жүйесі. Ұстағыш шағын батареямен жабдықталған, оның заряды бір немесе бірнеше сеанстарды пайдалану үшін жеткілікті. Пайдаланудың алдында пайдаланушы ұстағышқа арнайы темекі стигін салады. Стиктегі темекі түтіктің соңында орналасқан керамикалық пышақпен қызады. Оның бетіне алтын мен платина жағылған. Пайдаланушылар түймені басу арқылы қыздыру элементін қолмен іске қосып, құрамында никотин бар түтіндерді жұтады. Электрондық бақылау жануды болдырмауға көмектеседі. Ішке тарту кезінде қыздыру температурасы 350 °C-қа жетеді, бұл никотинді бөлу және темекіні ыдырату үшін жеткілікті. Жануболмағандықтан, темекі таяқшасының құрылымдық тұтастығы қолданғаннан кейін сақталады және күл пайда болмайды[12][13].

IQOS үшін бір реттік стиктер кейбір елдерде Marlboro HeatSticks, ал кейбір елдерде HEETS деп аталады. Сондай-ақ, Parliament брендінде әр түрлі дәмі бар стиктер шығарылады[14].

Денсаулыққа әсері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

IQOS-тың көптеген алғашқы зерттеулерін темекі өнеркәсібі қаржыландырды. Құрылғының денсаулыққа әсерін бағалайтын тәуелсіз зерттеулер сирек және жеткіліксіз көлемде жүргізілді. Қолда бар деректер әртүрлі. 2021 жылғы тәуелсіз жүйелі шолу темекі шегушілермен салыстырғанда темекі шегушілер арасында тәуекел маркерлерінің біршама азайғанын атап өтті[5][15]. 2022 жылы жүргізілген 13 зерттеудің Кокрейн шолуы мынадай қорытындыға келді:

Біз қыздырылған темекіні пайдалану адамдарға темекі шегуді тоқтатуға көмектесетінін білмейміз (бірде-бір зерттеу мұны зерттеген жоқ). Жағымсыз белгілерді сезіну мүмкіндігі темекі шегумен (6 зерттеу, 1713 қатысушы) немесе темекіні қолданбаумен (2 зерттеу, 237 қатысушы) салыстырғанда қыздырылған темекіні пайдаланудан ерекшеленетініне сенімді емеспіз. Зерттелетін қысқа уақыт кезеңінде (орташа 13 апта) ауыр жағымсыз белгілер барлық топтарда сирек болды, яғни біз ешқандай айырмашылықтарға сенімді емеспіз. Темекі шегетіндерге қарағанда қыздырылған темекіні пайдаланатын адамдарда токсиндердің деңгейі төмен болуы мүмкін (10 зерттеу, 1959 қатысушы), бірақ темекі өнімдерін пайдаланбайтын адамдарға қарағанда жоғары болуы мүмкін (5 зерттеу, 382 қатысушы).

Аэрозольдың құрамы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

IQOS жұмыс принципі темекіні күйдірмей қыздыруға негізделген. Бұл жағдайда температура жанып тұрған темекінің ұшына қарағанда төмен болады, темекені шегу кезінде 900 °C-қа және жану кезінде 400 °C-қа жетеді. IQOS-те темекі толтырғышы пиролиз және термогенді ыдырау сатыларынан өтіп, 350 °C дейін қызады[16]. Нәтижесінде түтін емес, аэрозоль шығады[17]. Біріншісінде негізінен көміртек, оттегі, калий, кальций және кремний сияқты жанумен байланысты бөлшектер болса, аэрозоль бөлшектері негізінен оттегі мен кремнийдің шағын іздері бар жартылай ұшпа органикалық компоненттерден тұрады[18].

Philip Morris мәліметтері бойынша IQOS компоненттері[19]
Атауы Мазмұны Үлгілі коммерциялық темекімен көрсеткіштің пайызы
1,3-Бутадиен (мкг) 0,207 0,23 %
4-Аминобифенил (нг) 7,8 243 %
Ацетальдегид (мкг) 192 12 %
Ацетамид (мкг) 2,96 22,8
Акролеин (мкг) 8,32 5,3 %
Акрилонитрил (мкг) 0,145 0,68
Бензантрацен (нг) 2,65 9,3 %
Бензол (мкг) 0,452 0,58 %
Бензпирен (нг) 0,736 5,5 %
Көміртек монооксиді (мг) 0,347 1,18 %
Катехол (мкг) 14 16,6 %
Формальдегид (мкг) 14,1 17,8 %
Изопрен (мкг) 6,55 0,74 %
Қорғасын (нг) 2,23 7,15 %
Никотин (мкг) 1,29 74,1 %
Азот оксидтері (мкг) 14,2 2,64 %
N-нитрозонорникотин 10,1 3,73 %
Никотинді кетон нитрозамині 7,8 3,19 %
о-толуидин (нг) 1,1 1,14
Фенол (мкг) 1,47 9,42 %
Пропиональдегид (мкг) 10,8 9,91 %
Стирол (мкг) 0,577 4,15 %
Толуол (мкг) 1,42 1,10 %
Шайыр (мг) 19,4 77,6 %
Қатты бөлшектердің жалпы саны (мг) 30,2 72,9 %

Улы компоненттердің концентрациясы туралы мәліметтер әртүрлі. Өндірушінің айтуынша, IQOS аэрозолындағы бірқатар зиянды заттардың мөлшері темекі түтініне қарағанда айтарлықтай төмен. Philip Morris демеушілігімен жүргізілген алғашқы зерттеулер ықтимал зиянды компоненттердің көпшілігінің 90% - дан астам төмендегенін көрсетті[12]. Бірақ бұл мәселе бойынша кейінгі ғылыми деректер компоненттердің жеткіліксіз іріктелуін көрсетті.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. ↑ Znyk, 2021, pp. 1—5
  2. ↑ WHO study group, 2019, pp. 16—26
  3. ↑ Philip Morris sees six million U.S. smokers switching to iQOS device if cleared
  4. ↑ WHO report on the global tobacco epidemic 2021: addressing new and emerging products
  5. ↑ a b An Overview of iQOS® as a New Heat-Not-Burn Tobacco Product and Its Potential Effects on Human Health and the Environment
  6. ↑ WHO statement on heated tobacco products and the US FDA decision regarding IQOS
  7. ↑ Heated Tobacco Product Technology Pioneered in 1980s
  8. ↑ Heated tobacco products: another tobacco industry global strategy to slow progress in tobacco control
  9. ↑ They’re heating up: Internet search query trends reveal significant public interest in heat-not-burn tobacco products
  10. ↑ Philip Morris' IQOS Still Hot Despite a Cigarette Sales Drop
  11. ↑ Philip Morris International Inc. Reports 2021 Third-Quarter Reported Diluted EPS of $1.55 and Adjusted Diluted EPS of $1.58, Representing Currency-Neutral Growth of 8,5 %
  12. ↑ a b Evaluation of the Tobacco Heating System 2.2. Part 1: Description of the system and the scientific assessment program
  13. ↑ Philip Morris International’s IQOS receives prestigious design award
  14. ↑ 5 Things Every Philip Morris Investor Should Know
  15. ↑ Exposure to Heated Tobacco Products and Adverse Health Effects, a Systematic Review
  16. ↑ IQOS: examination of Philip Morris International’s claim of reduced exposure
  17. ↑ Heat-Not-Burn Tobacco Cigarettes
  18. ↑ Comparison of 3R4F cigarette smoke and IQOS heated tobacco product aerosol emissions
  19. ↑ Revolution or redux? Assessing IQOS through a precursor product
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Қатысушы:SQroma/IQOS&oldid=3210904» бетінен алынған