Құлқаныс-зеберше

"Құлқаныс-зеберше" - хикаялық-ғашықтық дастан.

Екі жастың кіршіксіз махаббат жолында көп азап шегіп, мұраттарына жеткендігі баяндалады. Дастанның алты нұсқасы бар. Бұлардың ішінде көрнектісі халық ақыны, ауыз әдебиеті үлгілерін жырлаушы, әрі жинаушы Жақсыбай Жантөбетов айтып берген "Аппақ батыр" дастаны. Дастан 20 ғасырдың бас кезінде Жамбыл облысында жазып алынған. Бәрінің де мазмұны бір-біріне ұқсас. Жеке эпизодтар мен сюжеттерде, кісі аттарында ғана өзгешеліктер бар. Осы нүсқаларды салыстыра, зерттей келіп, дастанның Б.Бектұрғанов жырлаған нұсқасының тілінің көркемдігі мен сюжетінің тартымдылығын атап көрсететін фольклортанушы-ғалым Б.Әзібаева "Қазақ халық әдебиеті" көптомдығының дастандарға арналған 13-томына (1990) осы нұсқаны енгізген. Белгібай бүл дастанды ақын-жыршы Нұралы Нысанбайұлынан үйренген.

Дастан жеті-сегіз буынды жыр үлгісіне қүрылған. Нұсқалары Орталық ғылымының кітапханасы мен Әдебиет және өнер институты қорларында сақтаулы.