Үйдене

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Үйдене өзені
Сипаттамасы
Ұзындығы 103 км
Су алабының
ауданы
856 км²
Су алабы Зайсан көлі
Су ағысы
Бастауы Сауыр-Тарбағатай жотасының солтүстік беткейіндегі бұлақтар
 • Координаттары 47°09′59″ с. е. 84°59′15″ ш. б. / 47.16639° с. е. 84.98750° ш. б. / 47.16639; 84.98750 (G) (O) (Я) (T)
Сағасы Зайсан көліне
Орналасуы
Ел Қазақстан
Аймақ Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы аумағында

Үйдене, ЖайдақЗайсан көлі алабындағы өзен

Географиялық орны[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Шығыс Қазақстан облысы Зайсан ауданы аумағында. Ұзындығы 103 км, су жиналатын алабы 856 км2.

Бастауы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Үйдене Сауыр-Тарбағатай жотасының солтүстік беткейіндегі бұлақтардан басталып, Зайсан көліне құяды.

Гидрологиясы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Аңғары жоғарғы бөлігінде тар (таулық), төменде, Зайсан (Жайсаң) қазаншұңқырында 0,4-1,5 км-ге кеңейеді. Өзен қар (50%), жаңбыр (25%) және жер асты (25%) суымен толығады. Су режимі бойынша көктем-жаз кезеңінде (наурыз-маусым) таситын өзендерге жатады. Ағынының 75-85%-ы су тасу, 10-25%-ы жазғы-күзгі сабалық (шілде-қараша), 2-5%-ы қысқы сабалық (желтоқсан-ақпан) кезеңдерінде өтеді. Суының минералдылығы су тасу кезеңінде 100-200 мг/л-ден жазғы-күзгі және қысқы сабалық кезеңдерде 300-700 мг/л-ге дейін өзгереді. Көп жылдық орташа су ағымы Зайсан қаласының тұсында 3,76 м3/с. Орташа лайлылығы жоғарғы ағысында 25 г/м3-ден төменгі ағысында 100 г/м3-ге дейін өзгереді. Өзен негізінен егін суаруға пайдаланылады. Өзенде Үйдене бөгені салынған.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]