Өтеміс қажы ибн Маулана Мұхаммед Дост

Өтеміс қажы ибн Маулана Мұхаммед Дост

Өтеміс қажы ибн Маулана Мұхаммед Дост– 16 ғасырдың 2-жартысында өмір сүрген тарихшы, “Шыңғыснаманың” авторы. Хорезмдегі Шайбани әулетіне қызмет еткен ықпалды отбасынан шыққан. Өзі Елбарыс ханның (1512 – 1525) сарайында, қызмет еткен. Сол кезден-ақ қыпшақ даласында билік еткен Шыңғыс хан ұрпақтарының тарихы туралы көптеген мәліметтерді жинап, аңыз-әңгімелерді көп білетіндігімен танылады. Олардың көпшілігі “Шыңғыснамаға” енген. Автордың көптеген мәліметтері соны көрінгенімен, кейбір зерттеушілер (В.В. Бартольд, В.П. Юдин, К.А. Пищулина) оны шындықтан гөрі аңызға жақын, күмәнді деп санайды. Өтеміс қажы шығармаларының зерттеумен Е.Ф. Коль, А.З. Уәлиди Тоған, М.Кафали, Д.Девиз, т.б. айналысты.

Шығармалары

Утемиш-хаджи, “Чингиз-наме”, А., 1992.

Сілтемелер

• Шынғыснама.(қолжетпейтін сілтеме)
• Елбарыс хан.
• Шайбани әулеті.

Дереккөздер

Бартольд В.В., Отчет о командировке в Туркестан / Соч. т. 8, М., 1973;
Валидов А.-З., Восточные рукописи в Ферганской области // Зап. вост. отд. рус. археол. общества, т. 22, ч.2, 1915.
І. Өскенбай