Темірхан Тебегенов

Тебегенов Темірхан Сақаұлы (18. 11.1949 ж. т., Қызылорда облысы, Қармақшы ауданы Ақжар а.) – әдебиеттанушы ғалым, педагог. Филол. ғыл. докт. (2002), проф. (2004). Қызылорда пед. ин-тының (Қорқыт Ата атынд. Қызылорда мемл. ун-ті) филология ф-тін (1972) бітірген. Еңбек жолын 1972 ж. Қармақшы ауданындағы Қуаңдария а-ндағы №186 орта мектепте ұстаз болудан бастаған. 1974 – 1981 ж. облысы орт-ндағы №10 Ы.Алтынсарин орта мектебінде тәрбие жұмысының меңгерушісі, 1981 – 1991 ж. Қызылорда пед. ин-тының қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасында аға оқытушы, қазақ әдебиеті мен араб тілі кафедрасының меңгерушісі, 1992 ж. Халықар. [Қазақ тілі қоғамы]] респ. басқармасының мүшесі, Қызылорда облысы ұйымы басқармасының төрағасы қызметтерін атқарған. 1991 жылдан Абай атынд. Қазақ ұлттық пед. ун-тінің қазақ әдебиеті кафедрасында оқытушы. Әдебиеттану және қоғамдық-әлеум. түрлі мәселелер бойынша 300-дей ғыл. мақала мен 8 кітаптар жазған. Т-тің әдеби-сын, зерттеу еңбектері, өлеңдері респ. басылымдарда, ғыл. жинақтарда, «Қазақстан энциклопедиясында», біршама еңбектері шетелдерде (Қытай, Ресей, Татарстан, Түркия, т.б.) жарық көрген.

Ғылыми қызметі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ауызша авторлық поэзия, әдеби шығармашылық өнер психологиясы, әлем әдебиеттерінің поэтикалық үндестіктері мен ұлттық ерекшеліктері, Тәуелсіздік дәуірі әдебиеті, Шетелдердегі қазақ әдебиеті мұраларын жинау және зерттеу. 600-ден аса ғылыми басылымдар, олардың ішінде 6 монография («Нартай ақынның әдеби мұрасы».. - Қызылорда: Тұмар, 2010. - 164 б.; «Тәуелсіздік дәуіріндегі жаңа қазақ әдебиеті (XXғ. бас кезі)»:. -Семей: «Үш биік» баспасы, 2013. - 380 б.; «Халық ақындары шығармаларындағы әдебиет пен фольклор дәстүрі» - Алматы: Абай атындағы ҚазҰПУ «Ұлағат» баспасы, 2015. - 432 б.; «Абайтану ұлағаты (2-басылым)». - Қарағанды: «АҚНҰР баспасы». 2016. - 265 б.; «Біртұтас қазақ әдебиеті». - Алматы: Әдебиет, 2018. - 406 б.; «Әлем әдебиеті» оқулығы (1, 2-кітаптары) - Алматы: Абай атындағы ҚазҰПУ-дың «Ұлағат», 2019. - 402 б.)

Үш мақала импакт-факторы бар журналдарда жарияланған (Foll paper acceptance letter. Dubai - onited Arab Emirates // December 11-13, 2014, 20 may 2015.; Theoretical - pedagogical issues of forming professional competence of future philology specialists on the basis Kazakh language historical gram mar and terms // Vol.6, № 4. Editorial office. July.2015 Mediterranean Journal social sciences).^[1]