Шеймас Хини

Шеймас Хини
ағылш. Seamus Heaney
Туған күні	13 сәуір 1939 (1939-04-13)
Туған жері	Кастлдоусон, Лондондерри, Солтүстік Ирландия
Қайтыс болған күні	30 тамыз 2013 (2013-08-30) (74 жас)
Мансабы	прозаик, ақын, аудармашы
Шығармашылық жылдары	1966—2013
Дебюті	Натуралисттің өлімі (1966)
Сыйлықтары	Әдебиет саласындағы Нобель сыйлығы (1995)

Шеймас (Шеймус) Джастин Хини (ағылш. Seamus Justin Heaney; 13 сәуір 1939, Кастледоусон, Солтүстік Ирландия — 30 тамыз 2013, Дублин) — ирланд жазушысы, ақын, аудармашы және оқытушы. 1995 жылғы әдебиет бойынша Нобель сыйлығының лауреаты. Доктор, Американдық Философиялық Қоғамның шетелдік қызметкері (2000). Ол тіпті Уильям Батлер Йейтстен бері Ирландияның ең ұлы ақыны деп аталды.

Өмірбаяны

Солтүстік Ирландияның Лондондерри графтығындағы Моссбон фермасында католик отбасында дүниеге келген. 1961 жылы Белфасттағы Квинс университетін бітірді. Жазушы Майкл МакЛаверти директор болған мектепте сабақ берді, ол оны Патрик Каванахтың поэзиясымен таныстырды. Ол өлең жаза бастады, көп ұзамай әдеби журналдарда жариялана бастады. Оның алғашқы шағын кітабы «Он бір өлең» 1965 жылы қарашада жарық көрді. 1966 жылы «Натуралист өлімі» атты тұңғыш толық пішінді жинағы жарық көрді. Оның соңынан басқалар да ілесті. 1972 жылы ол отбасымен Ирландияға көшіп, Дублинде тұрды, онда кейін колледжде сабақ берді. 1980 жылдары Гарвард университетінде профессор (1982-1996 жж.), ал 1989-1994 жылдары Оксфорд университетінде (поэзия профессоры) болып жұмыс істеді.

1995 жылы әдебиет бойынша «Бізге күнделікті өмірдегі таңғажайыпты ашатын және өткенді тірілтетін поэзияның лирикалық сұлулығы мен этикалық тереңдігі үшін» Нобель сыйлығының лауреаты атанды. Дэвид Коэн әдеби сыйлығының лауреаты (2009).

• Т.С. Элиот сыйлығы (2006)
• Cunningham Medal (2008)

Шеймас Хинидің англо-саксондық эпикалық «Беовульф» поэмасының аудармасы Англия мен Америка Құрама Штаттарында бестселлерге айналды.

Мәлімдемелер

Нобельдік сөйлеген сөзінен:

«Сыртқы дүниенің ықпалына да, поэтикалық табиғаттың ішкі заңдылықтарына да бірдей бағынатын мұндай тәртіпті тек поэзия ғана орната алады».

Хини «Поэзияның мақсаты» (1988) лекциясында поэзия мен тарихи шындық арасындағы байланыстың болмай қоймайтындығын мойындайды — негізінен символдық-мифологиялық формада.

Библиография

Өлеңдер жинақтары

• Blackberry Picking
• Mid Term Break
• Digging (Faber & Faber, 1966)
• Натуралисттің өлімі / Death of a Naturalist (Faber & Faber, 1966)
• Түнек есігі / Door into the Dark (Faber & Faber, 1969)
• Wintering Out (Faber & Faber, 1972)
• Солтүстік / North (Faber & Faber, 1975)
• Дала жұмыстары / Field Work (Faber & Faber, 1979)
• Selected Poems 1965-1975 (Faber & Faber, 1980)
• An Open Letter (Field Day, 1983)
• Тәубеге келу аралы / Station Island (Faber & Faber, 1984)
• Долана шамы / The Haw Lantern (Faber & Faber, 1987)
• New Selected Poems 1966-1987 (Faber & Faber, 1990)
• Seeing Things (Faber & Faber, 1991)
• Sweeney's Flight (with Rachel Giese, photographer) (Faber & Faber, 1992)
• Ватерпас / The Spirit Level (Faber & Faber, 1996)
• Opened Ground: Poems 1966-1996 (Faber & Faber, 1998)
• Electric Light (Faber & Faber, 2001)
• District and Circle (Faber & Faber, 2006)

Аудармалар

• Sweeney Astray: A version from the Irish (Field Day, 1983)
• The Midnight Verdict: Translations from the Irish of Brian Merriman and from the Metamorphoses of Ovid (Gallery Press, 1993)
• Jan Kochanowski: Laments (Faber & Faber, 1995)
• Beowulf (Faber & Faber, 1999)
• Diary of One Who Vanished (Faber & Faber, 1999)

Эссе

• Қалаулар / Preoccupations: Selected Prose 1968—1978 (Faber & Faber, 1980)
• The Government of the Tongue (Faber & Faber, 1988)
• Сөйлеу басының бірлігі / The Place of Writing (Emory University, 1989)
• The Redress of Poetry: Oxford Lectures (Faber & Faber, 1995)
• Поэзия-өтемші / Crediting Poetry: The Nobel Lecture (Gallery Press, 1995)
• Finders Keepers: Selected Prose 1971—2001 (Faber & Faber, 2002)

Дереккөздер