Әлем халықтарының ертегілері

"Әлем халықтарының ертегілері" – балаларға арналған бағдарлама. "Алатау" ұлттық арнасынан 1986–89 жылдар аралығында эфирге шықты. .Осы мерзім аралығында әлем халықтарының 100-ден астам ертегісі қазақ тіліне аударылып, бейнетаспаға түсірілді. Мақсаты – жас жеткіншектер бойына ертегі тілімен мейірімділік, қайырымдылық, ізгілік, әділеттік идеясын сіңіру. Отан деген ұғымға кірігетін туған жерге, елге деген сүйіспеншілікті балалар бойына сіңіру. Оларды ата–анаға құрмет көрсете білуге, білімді, өнерпаз болуға тәрбиелеу. Құрылымы – бағдарламаның аты айтып тұрғандай әлем халықтарының ертегілері қазақ тіліне аударылып, одан сон сахналық қойылымға лайықталып сценарий жазылды. Әрбір сценарийдің өзіндік өзегі, жағымды және жағымсыз кейіпкерлері мен қосалқы актерлер ойнайтын шағын рөлдері мен драматургиясы бар шатын спектакль десе де болатын. Әрине, апта сайын балаларға жаңа туынды ұсыну екі адамның, яғни режиссер мен редактордың ұйымдастыруымен дүниеге келіп жатқандықтан оңай емес еді. Бірақ өз ісімізге деген шынайы сүйіспеншілік пен көрермен алдындағы жауапкершілік пен адалдық алға жетелейтін. Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ драма театры, Ғабит Мүсірепов атындағы Балалар мен жасөспірімдер театрының актерлері сомдаған образдар кішкентай бүлдіршіндер көңілінен шығып отырды. Қазақ халқының ертегілері сахналанған кезде сол кезеңдегі "Қуыршақ театрының" меншігінде бар қуыршақтар арқылы дайындалған шағын қойылымдар кішкентай көрермендерге қатты ұнайтын. «Әлем халықтарының ертегілері» айдары ақын-жазушы, сазгерлер қауымын да бейтарап қалдырмады. Бөбектерге арнап жазылған жаңа ән, жаңа әуендер редакция қоржынына келіп түсіп жататын. Сондай-ақ Қазақ теледидары тарихында тұнғыш рет бағдарламаның басталуы – "шапкасы" мультипликацияланды. "Қазақфильм" киностудиясының мультипликация бөліміне сол кездегі Телерадиокомитет төрағасы С.Әшімбаев тарапынан арнайы тапсырыс беріліп, 2 минуттық мультфильм әзірленіп, оған арнайы музыка жазылды. Бұл копьютерлік "шапкалар" Қазақ теледидарына әлі келе қоймаған кезеңде бұл үлкен құбылыс еді. «Әлем халықтарының ертегілері» бағдарламасы кішкентай көрермендерін өз ойларынан ертегі жазуға, қиялғажайып суреттерін салуға түрткі болды. Редакцияға күнделікті келетін қоржын- қоржын хаттар бала қиялынан шыққан небір тамаша суреттер мен армандарға толы болатын. Қазақ тіліне, словак, чех, балкар, болгар, қарашай, тәжік, өзбек, түрік, араб, орыс, эскимос, неміс, армян, әзірбайжан, грузин, итальян, қытай, бирма, жапон, үнді, эстон, латвия, литва, корей, иран, араб және т.б халықтар ертегілерімен қатар Ганс Христиан Андерсен, К.Чуковский сияқты балалар жазушыларының төл туындылары да сахналанған. Әрине, басқа ұлттардың ертегісі арқылы олардың салт дәстүрін, киім үлгілерін көрсете отырып, шығармашылық топ жиі–жиі қазақ халқының ертегілерін таспаға түсіріп, сол бір ғажайып әлем арқылы ұлтымыздың басты құндылықтарын насихаттап отырды. Бағдарламаның тұжырымдамасы – эфирге шығу уақыты – сенбі, сейсенбі күні – қайталау. Жанры – телеқойылым. Таралу тілі – мемлекеттік. Редактор-жүргізушісі – С. Жиреншина, режиссері – Г. Шэкенова.