Ангела Меркель бетінің кодын көру

{{Мемлекеттік қайраткер
 | түс                  = #0033CC
 | Қазақша есімі        = Ангела Доротея Меркель
 | Шынайы есімі         = {{lang-de|Angela Dorothea Merkel}}
 | Суреті               = Angela Merkel 2019 cropped.jpg
 | Сурет ені            = 
 | Атауы                = Меркель 2019 жылы
 | Титулы               = [[Германия]]ның 8-ші [[Германия Федералдық канцлері|Федералдық канцлері]]
 | Ту                   =  Flag of Germany (state).svg
 | Ту2                  =Coat of arms of Germany.svg 
 | Реті                 = 
 | Басқара бастады      = [[21 қараша]] [[2005]]
 | Басқаруын аяқтады    = [[8 желтоқсан]] [[2021]]
 | Ізашары              = [[Герхард Шрёдер]]
 | Ізбасары             =[[Олаф Шольц]] 
 | Президент            =  [[Хорст Кёлер]]<br />[[Кристиан Вульф]]<br />[[Иоахим Гаук]]
 | Премьер              =
 | Туған күні         = 17.7.1954
 | Туған жері         = {{Туғанжері|Гамбург|Гамбургте}}, [[Германия Федеративтік Республикасы (1949—1990)|Батыс Германия]]
 | Қайтыс болған күні   = 
 | Қайтыс болған жері   = 
 | Жерленді             = 
 | Діні                 = [[лютерандық]]
 | Әкесі                = Хорст Каснер
 | Анасы                = Герлинда Каснер
 | Жұбайы               =  1) Ульрих Меркель<br />2) [[Иоахим Зауэр]]
 | Балалары             = жоқ
 | Партиясы             = [[Демократиялық серпін]] (1989-1990)<br />[[Германия Христиан-демократиялық одағы|ХДО]]
 | Білімі               =  [[Лейпциг университеті]]
 | Мамандығы            =  [[Физикалық химия|химик]]
 | Қолтаңбасы           = Angela_Merkel_Signature.svg
 | Сайты                = 
 | Commons              = Angela Merkel
 | Марапаттары          =
}}
'''Ангела Доротея Меркель''' ({{lang-de|Angela Dorothea Merkel}} {{Audio-IPA|De-Angela_Dorothea_Merkel.ogg|[ˈaŋɡela doʁoˈteːa ˈmɛʁkl̩]}}, туған кездегі тегі — '''Казнер''' ({{Lang-de|Kasner}}); [[17 шілде]] [[1954 жыл|1954]], [[Гамбург]]) — [[Немістер|немiс]] [[Саясаткер|саяси]] және мемлекеттік қайраткер, [[ғалым]]-[[Физикалық химия|физхимик]]. Германияның 8-шi [[Германия Федералдық канцлері|Федералдық канцлерi]] (2005—2021). Германияның алғашқы әйел-канцлерi. [[Христиан демократиялық одақ]]тын басшысы. Бірнеше рет [[Forbes]] журналының әлемнің ең ықпалды  әйелдер тізімін басқарды<ref>http://m.forbes.ru/article.php?id=239215 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150327102713/http://m.forbes.ru/article.php?id=239215 |date=2015-03-27 }}  Forbes-тың 2013 жылдың Әлемдегі ең ықпалды әйелдер рейтингі</ref>.

==Жастық шағы ==
Ангела Меркель  1954 жылы  17 шілде күнi Хорст Каснер (1926—2011)  және Герлинда Каснер (т. 1928)  отбасында, [[Гамбург]]те  дүниеге келген. Хорст Каснер  Гейдельберг және Гамбург университетінің теология ғылымын оқыған. Оның әйелі  Герлинда латын және ағылшын тілдерінің мұғалімі болып жұмыс істеді. Ангеладан басқа тағы екі баласы болды: ағасы Маркус  (т. 1957) мен апасы - Ирена (т.1964). 1961 жылы, Ангела Каснер Темплин  орта политехникалық мектептiн бірінші сыныбына барды. Мектеп жылдарында, сыныптастары мен оқытушылардың естеліктері бойынша, Ангела түспес қыз болды. 1973 жылы Ангела орта мектебінің  емтихандарын тамаша тапсырды<ref>http://inosmi.ru/world/20130528/209441745.html Ангела Меркель туралы белгісіз 10 факт</ref>. Мектепте Ангела  [[Карл Маркс атындағы Лейпциг университеті]]нің физика факультетіне түсу туралы шешім қабылдады және 1973 жылы [[Лейпциг]]ке көшті. 1974 Ангела өзінің алғашқы күйеуі физика студенті  Ульрих Меркельмен  кездесті.  Үйлену  1977 жылы 3 қыркүйек  күнi Темплин шіркеуінде өтті. 1978 жылы өзiнiн диссертациясын жақсы бағамен қорғады.<ref>Wolfgang Stock: ''Angela Merkel: eine politische Biographie.'' Neuauflage. München 2005, ISBN 3-7892-8168-9</ref>

==Ғылым Академиясында жұмысы==
[[Ильменау Жоғары техникалық мектеп]]ке орналасуы сәтсіздікпен аяқталғаннан кейн Меркель ерлі-зайыптылар [[Берлин]]ге көшті. Ангела [[ГДР Ғылым академиясы]]ның Физикалық химия Орталық институтына жұмысқа орналасты. 1981 жылы ерлі-зайыпты ажырасқан (ресми түрінде 1982). 1984 жылы, жұмыста, Ангела Меркель  оның қазіргі күйеуі [[Иоахимом Зауэр]]мен кездесті, олар 1998 жылы үйленді. Ангела Меркель теориялық химия кафедрасында жұмыс істеген. Оның ғылыми жетекшісі Орталық институтында теориялық химия бастығы - Луц Цюликке болды. Жаратылыстану ғылымдары докторы дәрежесін алғаннан кейін, Клаус Ульбрихт басқарған аналитикалық химия кафедрасына көшті. Жұмыста Ангела Меркель саяси өміріне белсенді араласып, [[Еркін неміс жастар одағы]] аудандық комитетінің мүшесі және үгiт пен насихатқа хатшысы болды.

==Саяси мансабының басталуы==
[[Берлин қабырғасы]] құлағаннан кейін түбегейлі өзгерістер аясында Ангела Меркель өзінің саяси мансабын бастады. 1989 жылдың желтоқсан айынан бастап  «[[Демократиялық серпіліс]]» жаңа партиясында уақытша компьютер әкімшісі болып, ал 1990 жылдың ақпан айынан бастап партия төрағасы [[Вольфганг Шнур]] штатында референт болып жұмыс атқарады. Кейінірек ол Баспасөз хатшысы лауазымын алды. Ангела Меркельдің мүше болған партияның 18 наурыздағы 1990 жылғы өткен [[Халық палатасы]]на бірінші еркін сайлауы  жеңіліспен аяқталды: партия тек 0,9%  дауыс жинады. Алайда, сайлау блогынын басқа партиясы - [[Христиан-демократиялық одақ]] күтпеген нәтижеге жетуiне (41% дауыс) байланысты  «[[Германия үшiн альянсы]]» сайлау жеңімпазы болып шықты.  Сайлау коалиция мүшелерінің арасында портфельдерінің бөлу кезiнде Ангела Меркель баспасөз хатшысының орынбасары лауазымын алған. Германия біріккеннен кейін Меркель [[Германия Федеративтік Баспасөз және ақпарат кеңсесі]]нде ({{lang-de|BPA}}) министрлік кеңесшісі лауазымын алды. BPA жұмысқа орналасқаннан кейiн, Меркель [[Бундестаг]]тын  депутаты болу туралы шешім қабылдады. 1990 жылдын 20 желтоқсанда Ангела Меркель депутаттық мандатын алды.

==Министрлік жұмысы==
1991 жылдын 18 қаңтарында [[әйелдер мен жастар жөніндегі федералдық министрі]] ретінде ант бередi.  Осы лауазымда Ангела Меркель үш жыл жұмыс істейді (1991-1994). 16 қазан 1994 жылғы Бундестаг келесі сайлауда кейін, Ангела Меркель [[Гельмут Коль]] үкіметiнде [[қоршаған ортаны қорғау, табиғатты қорғау және ядролық қауіпсіздік  жөніндегі федералдық министрі]] портфелін алады.

==Федералдық канцлер==
2000 жылдын 10 сәуірiнде [[Эссен]]де өткен Христиан-демократиялық одақтын федералды партиялық съезінде Ангела Меркель партиянын жаңа төрағасы болып сайланады. 2002 жылғы Парламенттік сайлауында жеңіліс тапқаннан кейiн, Ангела Меркель  [[Фридрих Мерц]] орнына ХДО/ХСО парламенттік фракциясының көшбасшысы болуға шешім қабылдады. 2002 жылғы 11-12 қарашада [[Ганновер]]де өткен ХДО федералдық конгресінде Ангела Меркель партия төрағасы ретінде қайта сайланды. Ангела Меркель оппозицияның көшбасшы атанды. 2005 жылғы 18 қыркүйекте ерте Парламенттік сайлауында [[Германия социал-демократиялық партиясы]] үкімет коалициясы және «жасылдар»  парламентте басым көпшілігін жоғалтты. 10 қазанда ГСДП, ХДО және  ХСО Бундестаг сайлауында Ангела Меркельдi Германия Федералдық канцлері лауазымына таңдау туралы олардын қоса беріліп отырған келісімiн жариялады. 2005 жылдын 22 қараша күнi Ангела Меркель Германияның Федералды канцлері лауазымына сайланды. Ол бірінші әйел Федералдық канцлері және Германия тарихында  ең жас (51 жыл) Федералдық канцлері атанды.

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}

== Сілтемелер ==
* Wolfgang Stock: ''Angela Merkel: eine politische Biographie.'' Neuauflage. München 2005, ISBN 3-7892-8168-9

{{Үлкен сегіздік басшылары|мемлекет=Германия}}
{{Үлкен жиырмалық басшылары|мемлекет=Германия}}
{{Жыл адамы (Тайм журналы бойынша) 2001—2025}}

[[Санат:Германия саясаткерлері]]
[[Санат:Германия федералдық канцлерлері]]