Мысалы орыстың Википедия мақалаларының көбісінде тұлға, компанияға қатысты критика деген де бөлім бар, біздің Уикипедияда сыни пікір, критика деген бөлім жоқ екен, біз тек мақтап жаза беруге әуеспіз бе сонда? Мәселенің тек бір жағын ғана қарастырамыз ба сонда? Монетаның екі жағы болатыны сынды критика деген де бөлім болуы тиіс емес па , қалай ойлайсыздар?
сұрағыма жауап берген жоқсыз! Критика, сынға қатысты сұрағым бар, неге Қазақша Уикипедияда сын, критика деген бөлім жоқ? неге мәселеге, тұлғаға, құбылыстарға, компанияларға тек бір жақты ой пікірлер жазылады? Қазақша Уикипедияны көбіне оқушылар, студенттер пайдаланатындықтан сыни ойлау жүйесі мектеп бағдарламасында да болғандықтан, қазақтілді Уикипедияға да бұл керек деп ойлаймын. Себебі сонда ғана Қазақстан да , Уикипедия да дамиды.
@Madi Dos: Қайырлы күн, Уикипедияда 2012 жылдан бері бар екенсіз, демек Уикипедияның әрбір адам өңдеп, кез келген ақпарат енгізе алатын орта екенін жақсы білетін шығарсыз. Сын бөлімі мақаланы жазушы адамның өз еркімен жазылады, біз ешкімді олай істеуге міндеттей алмаймыз. Уикипедия кеңістігінде Сын бөлімі бар мақалалар жоқ емес, бар. Мысалға өзім жаған мақаланы келтірейін: Ninety One. Көріп тұрағаныңыздай мақалада сын бөлімінің табылуы тікелей өзіңізге байланысты. Өзіңіз жазған мақалаларға сол бөлімді қосып қойыңыз, не болмаса өзіңіз сол бөлім жазылуы тиіс деген мақаланы өңдеп, енгізіп қоюыңызға болады. Әкімшілік тарапынан кз келген мақалаға сын бөлімін енгізуді міндеттей алмаймыз, себебі мақала тематикасы түрлі болуы мүмкін, оның барлығына сын бола бермейді. Құрметпен, Амангелді.
Жауап бергеніңе рахмет. Иа, мен барынша кейбір мақалаларға ондай бөлімді қосып та жүрмін. Келешекте осындағы мықты мықты уикипедияшылар ескерсе дейм да.
сосын мұнда сіз де , мен де жай әңгіме айтып отыру үшін отырған жоқпыз. Айтсам дұрыс болсын деп жаздым. Кейбір мақалаларды көрдім, таза жарнама тәріздес болып кеткен. Уикипедия энциклопедия ретінде болуы керек, мақала нейтралды көзқарасты ұстанып жазылуы тиіс.
Оқырмандардың және жаңа қатысушылардың Уикипедияға байланысын арттыру үшін аталған екі құралды қоссақ қалай қарайсыздар. Біріншісінде қатысушы Уикипедияны өңдеудегі мәселелер қиындықтарын бөлісіп отырады, екіншісінде оқырмандар мақалаға қатысты, мақаланы жетілдіруге қатысты өз ойларын білдіріп отырады.
Екінші идея керемет идея, алайда біздің оқырмандар белсенді емес қой. Бірақ талпынып көруге болады. Бірінші идея жағын білмеймін. Жаңа қатысушылар үшін жақсы сияқты.
@Мұхамеджан Амангелді: Иә оқырмандар белсенді емес екенін білемін, бұл сол белсенсіздікті белсенділікке айналдыруға сеп болуы мүмкін. Мынаған қарағанда айына бірнеше болсада ұсыныс пікір өз ойларын бөлісіп отырады. Бұл құрал қазіргі кері байланысқа қарағанда тартымды.
Құрметті қатысушылар мен әкімшілер! Мақаланы тексергенде сәйкесінше санаттар мен үлгілерді қойсаңыз. Басқа тілдегі уикипедия дереккөз бола алмайды. Орф. қателерді түзетіп, сурет қойып отырса дұрыс болар еді. Әйтпесе қазіргі жасаған нәрсе құр тірлік
Маған болмайды екен. Төзімім жетпейді екен. Өз тірлігімді жалғастыра беремін-ау деймін. Соншама мақала босқа тексерілмей қалады-ау деген жанашырлық еді.
Осы деймін де, Айдын, біз ғой жұмыс арасында уақыт тауып Уикипедияға кіреміз. Шамамыз келгенше пайдамыз тисін дейміз. Әркім өз білігі, өз ыңғайына қарай, жүрек қалауымен жұмыс жасайды. Үлгісін қойып, әрбір сөзге қадалып тексере алмайды екенмін. Санаттап, жазбаны оқып шығып салыстырамын. Ғани сияқты толықтырып отыруға жүйке шыдамайды. Соған қарамастан тексеруді жасай бермекпін. Сәті түссе басқа қатысушылар толықтыра жатар.
Онда мың-мыңдаған мақалалар тұра береді ғой. Қазір 4 жыл болды. Оны ешкім өңдемесе, Айдын мен Ғаниды күтіп отырса, 40 жылдан кейінде сол қалпында тұрады осы қалпында.
Неге Қазақша Уикипедиядағы суреттердің көбісі өшіп қалған? Боттар өшіріп тастаған ба? Сосын ағылшынша жазылған сөздер неғып қазақша қате қате аударылып шығып тұрады?Мысалы Кросс деген мақалада қате жазылған. Бірақ тіркелгіммен кіріп едім, дұрыс көрінді.
@Madi Dos: бұл өте маңызды сұрақ. Жақында YouTube-та жаңа арна аштым. Соған видео салуға жеке тірліктеріммен уақыт таппай жүрмін. Бұйырса аз аздан салып отырармын. Барлық дерлік уики бөлімдерде түсіндірме видео жоқтың қасы. Соған қарағанда уикипедияшылар миын бір бағытқа ғана жұмсайтын сияқты.
Иә YouTube арнаға бірнеше кісі қатар видео салып отыра алады. Ол үшін Gmail пошта мекен жайыңызды берсеңіз мен сізді Manager етіп қояиын, сізде видео сала бересіз.
Белгілі бір тұлға жайлы мақала ашқанда, мақала атауына толық аты-жөнін жазу шарт па? Мәселен, Пеле туралы мақалаға оның толық аты-жөнін жазбай-ақ, "Пеле" деп тақырып қоя салған. Ол енді танымал ғой. Луиш Фигуді де солай еттік. Жалпы, шетелдік тұлғалардың бәрін солай жасап жатырмыз. Ал енді өз қазағымыздың немесе Ресейдің тұлғаларын да толық аты-жөндерін қоймай-ақ мақала аша берсек қайтеді деген ой келіп жатыр.
Мысалы, "Нұрбол Жұмасқалиев" деп әкесінің атын қоспай-ақ тақырып аштық делік. Оның футболшы екенін футболдан шамалы ғана хабары бар кез келген қазақстандық біледі. "Нұрбол Жәрдемұлы..." деп жатпасақ та жақсы таниды бәрі. Егерде Нұрбол Жұмасқалиев атты тағы бір танымал тұлға пайда боп жатса, онда, ок, әкесінің атын қосып, атауын өңдей саламыз, немесе "Нұрбол Жұмасқалиев (футболшы)", "Нұрбол Жұмасқалиев (әнші)" деген секілді етіп. Сол секілді "Игорь Беланов", "Александр Кержаков" дегендей аты-жөнін шұбатпай-ақ тақырып қоя берсек те, мақаланың кім жайлы екенін оқырман жақсы біледі деп ойлаймын. Әрине, толық аты-жөнімен мақала ашқан дұрыс, алайда мақала жазғанда біраз қолды байлайды, көп тұлғаның әкесінің атын білмегендіктен, сілтеме жасайтын кезде таппай отырамыз.
Қысқасы, менікі ұсыныс қой. Атын және тегін жазып, мақала аша берсек дұрыс болар еді. Ал жоғарыда айтқанымдай, аттас және фамилиялас тұлғалар шығып жатса, онда атауын өзгерту аса қиын емес қой.
Мына суреттегідей дәл әкімші сөзі де қате. Қаншама аударманы қайта қарау керек, қаншама бетке сілтенген, қаншама талқылауда қолданған. Солай болса да бұл қатені жойған дұрыс деп ойлаймын. Басқаша аудара алмасақ түпнұсқасындағы администратор қысқаша админ сөзін қолдану керек. Бұған не дейсіздер? Солай қала берсін бе әлде дұрыстау керек пе? Пікірлеріңізді ұсыныстарыңызды жазуларыңызды сұраймын.
"Әкімші" сөзін "администратор" сөзіне ауыстырсақ, онда "әкімшілік" сөзін "администрация" сөзіне де ауыстыру керек қой. Ал бұл дегеніміз - мемлекеттік органдардың атауларын өзгерту (яғни үлкен шығын). "Әкімші" деген сөздің қатесін түсініп отырмын, алайда оны өзгерту өте кеш. Адамдардың пікірлері әртүрлі болады: біреуі "қалсың" дейді, басқасы "өзгерсің" дейді. Оданша қате болса да қалсың бұл сөз.
@А.С.Кизиров: Дін мемлекеттен бөлінген деген сияқты Уикипедия мемлекеттен бөлінген . Әкімшілік және әкім деген сөз қате деп отырғам жоқ әкімші деген сөз қате. Онда әкім дегенге өзгертейік.
Жоқ, мен біздің адамдарды шатастыратынымызды айтып отырмын. "Әкім" десек, одан бетер шатастырамыз. "Қазақша Уикипедияның әкімі" деген сөз қалай естіледі екен? Бір ауылдың басшысы секілді естілетін секілді)))) Кешірерсіз, бірақ "әкімші" деп қалдыра берейік деген кеңесім бұл.
Администратор - это менеджер, руководитель, управляющий (офисный). Админ - человек, управляющий компьютерной сетью, интернет-сервером, сайтом, то же, что системный администратор. Яғни, желіде - админ (аударылмайды), ал офисте - әкімші (администратордың аудармасы), екеуінің атқару міндеттері де әр түрлі. Сондықтан біздікі желі болғандықтан "админ" деген дұрыс сияқты.
Ол түгілі бюрократ пен бітікші екі мағынада. Бюрократ - айтқанын істететін, өзімбілемін дейтін шынжыр балақ, шұбартөс. Ал, бітікші - ханның айтқанын хатқа түсіретін стенографист. Администратор барлық дерлік жерде (қазақ тіліндегі сайттар мен құжаттарда) әкімші болып аударылып, бекітіліп кеткен. Оны өзгертудің қажеті шамалы.
@Нұрлан Рахымжанов: бітікшінің де қате екенін білмеппін, қай жерде қандай сайттарда әкімші болып аударылып бекітіліп кеткен айтып беріңізші. Қазақ сайттарында ілікке аларлары да аз екені шындық қой. Сол тұрғыдан қазақша Уикипедия олардан үлгі аларлықтай емес керісінше үлгі берерліктей болу керек.
Уәжіңіз орынды менде сол айтқан сәтіңізде іздеп көргем. Басқалардың пікірін күтейік. Көпшілік қолдаса ғана өзгертуге негіз бар. Негізі басқа қателер де жетеді соларды реттеу керек.
Нұрлан, администратор мен админ дегендердің екеуі екі түрлі мағына береді. Әкімші деген "әкімсымақ" деген сөз, ол кабинеттік қызметке арналған, ал "админ" желілердің пайда болуына байланысты шыққан термин, қазіргі заман талабына сай. Сіз "әкімші" сөзі өзіңізге жақын болғаннан кейін өзгертуге қарсы балып отырған шығарсыз, қазір жаңа технологиялар заманы, артқа емес алға жылжыған дұрыс. Әкімші сөзінің түбірі "администрация" ғой, ал админнің түбірі "желіні жүйелеу", біздің міндетміз әкімші болу емес желіні жүйелеу болу керек.
@Нұрлан Рахымжанов: мырза сізге мүлдем қарсы келгім келген жоқ. Мен жоқта және көп админдер, қатысушылар тасап кеткен кезде ҚазУикиді тіреп тұрған төрт тіректің бірі сіз шығарсыз. Бірақ дұрыс емес болғасын осылай өзгерткен дұрыс деп ойлаймын. Уикипедияда талай қателерді түзеттім, мен ғана емес сіздер де түзетіп жатырсыздар, бірақ бұл қатені ерте өзгетуге біраз ерік жігер жетіспеді, өйткені өте көп бетте қолданған, өте көп интерфейсте қолданылған, бұл оңай емес еді. Айдын да сіздің көңіліңізді қимай, сізді сыйлағандықтан бейтарап болған шығар. Бұйырса әлі қазуикиді жандандырармыз.
Админ термині көптеген сайттар мен әлеуметтік желілерде қолданылатыны рас. Мен көрермен, аялдама, балмұздақ т.б. сөздерді қазақ тіліне енгізген Ісләм ағамыз секілді тіл мамандары көп болсашы деп тілеймін. Әкімшіге жабысып тұрған түгім де жоқ, атау қазақы болса деген тілек қана мазалайды.
Барлық беттерде (үлгілерде де) администратор толық нұсқасын қолданып, тек талқылауларда жеңіл болу үшін админ қысқа нұсқасын қолдану керек сияқты. Ағылшынша Уикипедияда солай екен.
Латынға қатысты әр жерде талқыламай бір жерде ғана талқылайық. Соныме бірге әлеуметтік желілердегі маңызды талқылаулардың сілтемесін де осы жерге қояиық.
. Әкімшілік және әкім деген сөз қате деп отырғам жоқ әкімші деген сөз қате. Онда әкім дегенге өзгертейік.
