Уикипедия:Талқылау легі

Алдыңғы талқылаулар 2016-03-18 кезінде Уикипедия:Талқылау легі/Archive 1 бетіне мұрағатталған.

Уикипедиядағы төте жазуын түзеу керек. Әрине төте жазу Шыңжаң қазақтарына ғана керек, дегенмен ол әлі қолданыста және сұрауы бар. Қазір Уикипедиядағы ресми төте жазу қате болғандықтан, халық төте жазуын пайдаланғысы келмейді. Төте жазуын өзгерту үшін кімге жөгіну керек?

@Murat Karibay: metawiki-ге жүгіну керек

Қазіргі Кирильдегі мақаларды күшейту және көбейту керек. Егер екі жазумен жазсақ, онда энергиямыз бен уақытымыз бос ысрап болады. Біреуінің өзіне жетісіп жатырмыз деу қиын.

@Alphy Haydar: Конвертер тек кириллицамен жазылған мақалаларды латын және төте жазуына аусытырады. Ешкім басқа әліпбиде жазып жүрген жоқ. Ондай уайымыңызды жойыңыз. Конвертер тек кириллден ғана ауыстырады сондықтан қатты уайымдамаңыз кирилл жазуымен жаза береміз егер басқа әліпбиде жазып жүргенді көрсеңіз бізге айтыңыз көрейік.

@Alphy Haydar: @Murat Karibay: сол конвертерді мүлдем керек жоқ алып тастау керек, проблем көбейтіп жібереді, интерфейсті аударған кезде де көп кедергісі шыға берген. Көп кедергі шыққан азабын мен ғана түсінем. Ал арапшаның не қажеті бар? Не ғылымы не білімі жоқ тоғышар халықтың жазуын мүлдем ығыстырып шығару керек.

@Arystanbek: Басында мен төтеге ауыстырып көргенімде Қазақстан мақаласында төл әріптер латын мен жазылған еді. Соларды түзедім мысалы Ә және Ə әріптері ұқсас болғанымен екеуі екі түрлі әліпбиден біріншісі кириллден болса екіншісі латыннан оны тексеру үшін көшіріп Юникод конвертеріне салып қарап көріңіз. Ал конвертерді құрған кісі қателік жасаған алдымен

Кирилл ==> Латын және Латын ==> Кирилл деген кодты жазған сондықтан интерфейске кедергі жасай береді. Сол қате жазылған кодты мен қарап түзедім енді тек метауикиге жіберу керек сол кезде интерфейсте проблема болмайды. Ал төтеге келсек мен төте жазуында түзедім Қытай қазақтарымен сөйлесіп парсы әріптерін жойдым. Енді сол файлды жариялау керек. Оның үстіне мақалаларды төте жазуына ауыстырып оқып жүрген қазақтар баршылық. Оған қоса арабша емес "Төте жазу" бұл араб тілі емес қазақ тілі ғой. 2025 жылы латынға өткеннен кейін уики конвертеріне

Латын ==> Кирилл және Латын ==> Төте қосып қоямыз себебі Ресейде, ТМД елдерінде, Моңғолияда кириллмен оқитын қандастарымыз бар ал төте жазуды Қытай қазақтары қолданады.

@Murat Karibay: Үш бірдей скрипт керек емес, Интерфейсті аударғанда өте көп кедергісі бар, мысалға бір интерфейс хабарламасын аударарда MediaWiki:Some_interface_Message/kk деп жазудың орнына MediaWiki:Some_interface_Message/kk-cyrl деп жазып отыру керек, өте ыңайсыз, осының кесірінен кейбір хабарламаларды мүлдем аударуға келмейді. Бір ғана скрипт қалдырып, қалғанын жою керек. Қытайдағы қазақтарға керек болса оңтүстік әзірбайжандар сияқты арапша уикипедия ашып алсын, оларға сапасыз қазақша уикипедиядан қарағанда сапалы қытайша Baidu енциклопедиясын пайдалану тиімді деп ойлаймын.

Қытайда Уикипедия ашылмайды. https://www.bbc.com/news/technology-48269608

@Alphy Haydar: Қытайда көп нәрсе ашылмайтынын білеміз. Алайда шыңжаңнан көшіп келген қазақтар кирилл жазуын жылдам оқи алмайды тек іркілдеп оқиды сондықтан төте жазуы керек.

@Murat Karibay: төтемен жаман үйретпей, керісінше кирилге үйрету керек. Төтемен жүре берсе қоғамға да сіңісе алмайды. Ауру ауруынан жазылмай сол ауруымен жүре берсін дегендей екен

200 өңдеме жасамаған қатысушыларға жаңа мақала бастауға шектеу қою туралы телеграмдағы топта @Kaiyr: ұсыныс жасады. Менде сондай шектеу енгізу керек дегенді кезінде айтқам. Осыған келісесіздер ме? Ой пікірлеріңізді қосыңыздар, мүмкін 200 емес 100 өңдеме жасаған қатысушылар мақала бастауға мүмкіндік беру керек шығар.

Себебі

@Kaiyr: Қаптатып мақала жазып жатыр сапасыз. Жаңа мақала бастау құқығын 500 өңдеуі бар адамдарға ғана рұқсат ететін құрал бар ма?

@Нұрлан Рахымжанов: @Kasymov: @AlibekKS: @Alphy Haydar: @Batyrbek.kz: @GanS NIS: @Мықтыбек Оразтайұлы: @Мұхамеджан Амангелді: @Салиха: @Madi Dos: @Магпар: @Тазагүл Ермаханова: @Unknown Alash: бұған не дейсіздер?

Арыстанбекпен келісем. 100 жарайды.

Өте орынды көтерілген мәселе. Сапасыз, сауатсыз немесе басы бар аяғы жоқ беттер көп. @Нұрлан Рахымжанов:тың 2016-2019 жылдардағы тексерілмеген мақалаларды тексеру керек деген тапсырмасынан кейін сол жылдардың сәуір айларын міндетіме алып, өңдеу барысында байқағаным, оларды тек өңдеу ғана емес толық жазып шығуға тура келді. Кейбіреуі мүлдем не өңдеуге не толықтыруға келмейді, екі сәуір айына шыдамым әзер жетті (шаршатып жіберді...), қалғаны алдағы жоспарда, әрине. Сондықтан шектеу қою дұрыс деп ойлаймын, тіпті 200, 100-де емес 50-де жарайтын шығар.

100 өңдемесі жоқтарға тиым салуға келісемін

100 өңдеме дұрыс қой. Оған дейін бұрыннан бар мақалаларды өңдеп, зертхана мен шеберханада, талқылау беттерінде жұмыс жасап тәжірибеден өтсін. Содан кейін тіркелгісіз қатысушыларға санаттарды өңдеуге тыйым салу керек, көп санатты былықтырып жатады.

OK

Иә, келісем.

Иә, келісемін. 200 болса да жаман емес))

Тексерілмеген мақалалардың көбі сапасыз, сауатсыз, не үлгі жоқ, не интеруики, не санат жоқ. Көбін өшіріп тастағың келеді. Ескертулерді де елемейтін сияқты. 500 өңдеме дұрыс сияқты. 200 өңдеме түк емес қой, үш сағатта жасап шығуға болады...

@Мықтыбек Оразтайұлы: керісінше 50-ге дейін азайту керек, әйтпесе мүлдем жаңа қатысушылар мақала қоса алмай қалады, бұрыннан бар қатысушылардан басқа мақала жазу мүлдем тоқтайды. Жаңа қатысушылар үшін 200 өңдеме жасау деген азап қой ))))

Шектеу күшіне енді, енді сапаға көңіл аударатын болады, қанша өңдеу бойынша шектеуді кез келген уақытта қалағанымызша өзгерте беруге болады.

Сәлеметсіздер ме. 100 өңдеу жасаған адамның өзі де жаңа мақала бастай алатын шығар деп ойлаймын.

Сандық мультиметр мына мақалаға орысша версиясын қосайын деп едім қалай қосам?

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%80

Сілтемелер қосу дегенмен істете алмай қойдым

@Madi Dos: Мен қосып едім істеп кетті. Уақытша сервермен байланыста бөгелістер болған шығар

мен сілтемесін жазып қосыппын, түсіндім, тек мақаланың атын жазу керек екен

Егер әркім күніне екі сағат уақытын Қазақша Уикиге бөле алса, онда жылдамдығымыз сұмдық болар еді. Ал, әрбіреуіміз кем дегенде бір адамды қоғамнан Уикипедияға алып келе алсақ, онда қосынымыз тез ұлғаяр еді. Әрине, айтқанға оңай.

@Alphy Haydar: адамның санынан сапасы маңызды, қазір Уикипедияда сапасыз адамдар қаптап жатыр, сапасыз 20 миллион қазақтан сапалы бірнеше миллион халқы бар елдер әлдеқайда жақсы

Мысалы орыстың Википедия мақалаларының көбісінде тұлға, компанияға қатысты критика деген де бөлім бар, біздің Уикипедияда сыни пікір, критика деген бөлім жоқ екен, біз тек мақтап жаза беруге әуеспіз бе сонда? Мәселенің тек бір жағын ғана қарастырамыз ба сонда? Монетаның екі жағы болатыны сынды критика деген де бөлім болуы тиіс емес па , қалай ойлайсыздар?

@Madi Dos: Қазақстан Уикипедия деген жоқ, қазақша Уикипедия деген ғана бар.

сұрағыма жауап берген жоқсыз! Критика, сынға қатысты сұрағым бар, неге Қазақша Уикипедияда сын, критика деген бөлім жоқ? неге мәселеге, тұлғаға, құбылыстарға, компанияларға тек бір жақты ой пікірлер жазылады? Қазақша Уикипедияны көбіне оқушылар, студенттер пайдаланатындықтан сыни ойлау жүйесі мектеп бағдарламасында да болғандықтан, қазақтілді Уикипедияға да бұл керек деп ойлаймын. Себебі сонда ғана Қазақстан да , Уикипедия да дамиды.

@Madi Dos: Қайырлы күн, Уикипедияда 2012 жылдан бері бар екенсіз, демек Уикипедияның әрбір адам өңдеп, кез келген ақпарат енгізе алатын орта екенін жақсы білетін шығарсыз. Сын бөлімі мақаланы жазушы адамның өз еркімен жазылады, біз ешкімді олай істеуге міндеттей алмаймыз. Уикипедия кеңістігінде Сын бөлімі бар мақалалар жоқ емес, бар. Мысалға өзім жаған мақаланы келтірейін: Ninety One. Көріп тұрағаныңыздай мақалада сын бөлімінің табылуы тікелей өзіңізге байланысты. Өзіңіз жазған мақалаларға сол бөлімді қосып қойыңыз, не болмаса өзіңіз сол бөлім жазылуы тиіс деген мақаланы өңдеп, енгізіп қоюыңызға болады. Әкімшілік тарапынан кз келген мақалаға сын бөлімін енгізуді міндеттей алмаймыз, себебі мақала тематикасы түрлі болуы мүмкін, оның барлығына сын бола бермейді. Құрметпен, Амангелді.

Жауап бергеніңе рахмет. Иа, мен барынша кейбір мақалаларға ондай бөлімді қосып та жүрмін. Келешекте осындағы мықты мықты уикипедияшылар ескерсе дейм да.

@Madi Dos: cын туралы айтасыз да, өзіңізге сын айтса шоршып түсесіз қызық иә ;)

сосын мұнда сіз де , мен де жай әңгіме айтып отыру үшін отырған жоқпыз. Айтсам дұрыс болсын деп жаздым. Кейбір мақалаларды көрдім, таза жарнама тәріздес болып кеткен. Уикипедия энциклопедия ретінде болуы керек, мақала нейтралды көзқарасты ұстанып жазылуы тиіс.

Дұрыс айтасыз, тіпті таңдаулы/жақсы мақалалардың өзі сапасы нашарлау болып тұр

Оқырмандардың және жаңа қатысушылардың Уикипедияға байланысын арттыру үшін аталған екі құралды қоссақ қалай қарайсыздар. Біріншісінде қатысушы Уикипедияны өңдеудегі мәселелер қиындықтарын бөлісіп отырады, екіншісінде оқырмандар мақалаға қатысты, мақаланы жетілдіруге қатысты өз ойларын білдіріп отырады.

Біріншісі:

https://www.youtube.com/watch?v=scyU4WehST0

Екіншісі:

File:Article-Feedback-Video-Tour-07-08.ogv

Екінші идея керемет идея, алайда біздің оқырмандар белсенді емес қой. Бірақ талпынып көруге болады. Бірінші идея жағын білмеймін. Жаңа қатысушылар үшін жақсы сияқты.

@Мұхамеджан Амангелді: Иә оқырмандар белсенді емес екенін білемін, бұл сол белсенсіздікті белсенділікке айналдыруға сеп болуы мүмкін. Мынаған қарағанда айына бірнеше болсада ұсыныс пікір өз ойларын бөлісіп отырады. Бұл құрал қазіргі кері байланысқа қарағанда тартымды.

Біріншісін барлық Уикимедиа уикилерінен өшіріпті: .Екіншісі істеп тұр.

мен итздеген нарсе тапуа мумкин емес кой

Мен әкім болғым келеді

Құрметті қатысушылар мен әкімшілер! Мақаланы тексергенде сәйкесінше санаттар мен үлгілерді қойсаңыз. Басқа тілдегі уикипедия дереккөз бола алмайды. Орф. қателерді түзетіп, сурет қойып отырса дұрыс болар еді. Әйтпесе қазіргі жасаған нәрсе құр тірлік

Маған болмайды екен. Төзімім жетпейді екен. Өз тірлігімді жалғастыра беремін-ау деймін. Соншама мақала босқа тексерілмей қалады-ау деген жанашырлық еді.

Осы деймін де, Айдын, біз ғой жұмыс арасында уақыт тауып Уикипедияға кіреміз. Шамамыз келгенше пайдамыз тисін дейміз. Әркім өз білігі, өз ыңғайына қарай, жүрек қалауымен жұмыс жасайды. Үлгісін қойып, әрбір сөзге қадалып тексере алмайды екенмін. Санаттап, жазбаны оқып шығып салыстырамын. Ғани сияқты толықтырып отыруға жүйке шыдамайды. Соған қарамастан тексеруді жасай бермекпін. Сәті түссе басқа қатысушылар толықтыра жатар.

Сондықтан асықпай жасау керек. Көз бояушылық қылып тексерді дегенді белгіні қоймай.

ПС: Осы жазғандарым барлық қатысушыларға көріне ме?

Егер бәріне көрінетін болса бұндай ШАЛА жасалған жұмысты тоқтатуларыңызды өтімен. (біздің жоғарғы шеңді ағаларымыз ұқсамай)

Онда мың-мыңдаған мақалалар тұра береді ғой. Қазір 4 жыл болды. Оны ешкім өңдемесе, Айдын мен Ғаниды күтіп отырса, 40 жылдан кейінде сол қалпында тұрады осы қалпында.

Енді ең құрғанда дұрыс санат қойып, орфг. қателерді түзетіп кетсің

Неге Қазақша Уикипедиядағы суреттердің көбісі өшіп қалған? Боттар өшіріп тастаған ба? Сосын ағылшынша жазылған сөздер неғып қазақша қате қате аударылып шығып тұрады?Мысалы Кросс деген мақалада қате жазылған. Бірақ тіркелгіммен кіріп едім, дұрыс көрінді.

@Madi Dos: скриншотпен көрсетсеңіз

Заманбек Қалабайұлы Нұрқаділов

Тұрсынбек Аманғалиұлы Қабатов

Арыс

Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі

Мысалы, мақаланың астына үлгілерді жазып кету, тұлғалар, заттар, соларға үлгі дайындау туралы сұрақтарға жауаптар керек еді

@Madi Dos: бұл өте маңызды сұрақ. Жақында YouTube-та жаңа арна аштым. Соған видео салуға жеке тірліктеріммен уақыт таппай жүрмін. Бұйырса аз аздан салып отырармын. Барлық дерлік уики бөлімдерде түсіндірме видео жоқтың қасы. Соған қарағанда уикипедияшылар миын бір бағытқа ғана жұмсайтын сияқты.

https://www.youtube.com/channel/UCuoQ_n_BA0Z6O39CxY_gdvg?view_as=subscriber&hl=en

Егер қаласаңыз мен жүргізейін арнаны. Видеоға материалға көмектессеңіздер болды

Иә YouTube арнаға бірнеше кісі қатар видео салып отыра алады. Ол үшін Gmail пошта мекен жайыңызды берсеңіз мен сізді Manager етіп қояиын, сізде видео сала бересіз.

электронды поштаңызды жіберіңіз

@Madi Dos: сіз жіберіңіз

жасадыңыз ба

dosbekov.madi@gmail.com

Үлгі:Террорлық акт үлгісі дұрыс жасалған ба? "Джон Кеннедидің өлімі" мақаласына енгізіп ем, бір түрлі боп қалды.

@Мықтыбек Оразтайұлы: дұрыстап қойдым: Special:Diff/2727576

Arystanbek, Рақмет!

Белгілі бір тұлға жайлы мақала ашқанда, мақала атауына толық аты-жөнін жазу шарт па? Мәселен, Пеле туралы мақалаға оның толық аты-жөнін жазбай-ақ, "Пеле" деп тақырып қоя салған. Ол енді танымал ғой. Луиш Фигуді де солай еттік. Жалпы, шетелдік тұлғалардың бәрін солай жасап жатырмыз. Ал енді өз қазағымыздың немесе Ресейдің тұлғаларын да толық аты-жөндерін қоймай-ақ мақала аша берсек қайтеді деген ой келіп жатыр.

Мысалы, "Нұрбол Жұмасқалиев" деп әкесінің атын қоспай-ақ тақырып аштық делік. Оның футболшы екенін футболдан шамалы ғана хабары бар кез келген қазақстандық біледі. "Нұрбол Жәрдемұлы..." деп жатпасақ та жақсы таниды бәрі. Егерде Нұрбол Жұмасқалиев атты тағы бір танымал тұлға пайда боп жатса, онда, ок, әкесінің атын қосып, атауын өңдей саламыз, немесе "Нұрбол Жұмасқалиев (футболшы)", "Нұрбол Жұмасқалиев (әнші)" деген секілді етіп. Сол секілді "Игорь Беланов", "Александр Кержаков" дегендей аты-жөнін шұбатпай-ақ тақырып қоя берсек те, мақаланың кім жайлы екенін оқырман жақсы біледі деп ойлаймын. Әрине, толық аты-жөнімен мақала ашқан дұрыс, алайда мақала жазғанда біраз қолды байлайды, көп тұлғаның әкесінің атын білмегендіктен, сілтеме жасайтын кезде таппай отырамыз.

Қысқасы, менікі ұсыныс қой. Атын және тегін жазып, мақала аша берсек дұрыс болар еді. Ал жоғарыда айтқанымдай, аттас және фамилиялас тұлғалар шығып жатса, онда атауын өзгерту аса қиын емес қой.

Оған себеп кезінде біз солай келіскенбіз, яғни ТМД елдеріндегі тұлға атауларын толық жазуды: Адам Адамбайұлы Адамбаев деген сияқты