Клавдий Птолемей: Нұсқалар арасындағы айырмашылық
шӨңдеу түйіні жоқ |
Luckas-bot (талқылау | үлесі) ш r2.7.1) (Боттың үстегені: en:Ptolemy |
||
21-жол: | 21-жол: | ||
[[Санат:Мысыр астрономдары]] |
[[Санат:Мысыр астрономдары]] |
||
[[Санат:Мысыр аматематиктері]] |
[[Санат:Мысыр аматематиктері]] |
||
[[als:Ptolemäus]] |
[[als:Ptolemäus]] |
||
⚫ | |||
[[ar:كلاوديوس بطليموس]] |
[[ar:كلاوديوس بطليموس]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ast:Claudio Ptolomeo]] |
[[ast:Claudio Ptolomeo]] |
||
[[az:Ptolemey]] |
[[az:Ptolemey]] |
||
⚫ | |||
[[be:Клаўдзій Пталемей]] |
[[be:Клаўдзій Пталемей]] |
||
[[be-x-old:Клаўдзій Пталемэй]] |
[[be-x-old:Клаўдзій Пталемэй]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[bg:Клавдий Птолемей]] |
[[bg:Клавдий Птолемей]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ca:Claudi Ptolemeu]] |
[[ca:Claudi Ptolemeu]] |
||
⚫ | |||
[[cbk-zam:Claudio Ptolomeo]] |
[[cbk-zam:Claudio Ptolomeo]] |
||
⚫ | |||
[[cy:Ptolemi]] |
[[cy:Ptolemi]] |
||
[[da:Ptolemæus]] |
[[da:Ptolemæus]] |
||
[[de:Claudius Ptolemäus]] |
[[de:Claudius Ptolemäus]] |
||
⚫ | |||
[[el:Κλαύδιος Πτολεμαίος]] |
[[el:Κλαύδιος Πτολεμαίος]] |
||
[[ |
[[en:Ptolemy]] |
||
[[eo:Ptolemeo]] |
[[eo:Ptolemeo]] |
||
[[es:Claudio Ptolomeo]] |
|||
⚫ | |||
[[eu:Klaudio Ptolomeo]] |
[[eu:Klaudio Ptolomeo]] |
||
[[fa:کلاودیوس بطلمیوس]] |
[[fa:کلاودیوس بطلمیوس]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[fr:Ptolémée]] |
[[fr:Ptolémée]] |
||
[[fy:Ptolemaeus]] |
[[fy:Ptolemaeus]] |
||
49-жол: | 54-жол: | ||
[[gd:Ptolomaidh]] |
[[gd:Ptolomaidh]] |
||
[[gl:Ptolomeo]] |
[[gl:Ptolomeo]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[hi:क्लाडियस टॉलमी]] |
[[hi:क्लाडियस टॉलमी]] |
||
[[hr:Klaudije Ptolomej]] |
[[hr:Klaudije Ptolomej]] |
||
[[ |
[[hu:Klaudiosz Ptolemaiosz]] |
||
⚫ | |||
[[ia:Ptolemeo]] |
[[ia:Ptolemeo]] |
||
⚫ | |||
[[it:Claudio Tolomeo]] |
[[it:Claudio Tolomeo]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[jv:Claudius Ptolemaeus]] |
[[jv:Claudius Ptolemaeus]] |
||
[[ka:პტოლემე]] |
[[ka:პტოლემე]] |
||
⚫ | |||
[[ku:Ptolemeus]] |
[[ku:Ptolemeus]] |
||
[[la:Claudius Ptolemaeus]] |
[[la:Claudius Ptolemaeus]] |
||
⚫ | |||
[[lb:Ptolemäus]] |
[[lb:Ptolemäus]] |
||
[[lt:Klaudijus Ptolemėjus]] |
[[lt:Klaudijus Ptolemėjus]] |
||
⚫ | |||
[[hu:Klaudiosz Ptolemaiosz]] |
|||
⚫ | |||
[[mk:Клавдиј Птоломеј]] |
[[mk:Клавдиј Птоломеј]] |
||
[[ml:ടോളമി]] |
[[ml:ടോളമി]] |
||
⚫ | |||
[[ms:Ptolemy]] |
[[ms:Ptolemy]] |
||
⚫ | |||
[[my:တော်လမီ]] |
[[my:တော်လမီ]] |
||
⚫ | |||
[[nds-nl:Claudius Ptolemaeus]] |
[[nds-nl:Claudius Ptolemaeus]] |
||
[[nl:Claudius Ptolemaeus]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[nn:Klaudios Ptolemaios]] |
[[nn:Klaudios Ptolemaios]] |
||
⚫ | |||
[[oc:Claudi Ptolemèu]] |
[[oc:Claudi Ptolemèu]] |
||
[[pa:ਕਲੌਡੀਅਸ ਟੋਲੇਮੀ]] |
[[pa:ਕਲੌਡੀਅਸ ਟੋਲੇਮੀ]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[pl:Klaudiusz Ptolemeusz]] |
[[pl:Klaudiusz Ptolemeusz]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[pt:Ptolemeu]] |
[[pt:Ptolemeu]] |
||
[[ro:Ptolemeu]] |
[[ro:Ptolemeu]] |
||
[[ru:Клавдий Птолемей]] |
[[ru:Клавдий Птолемей]] |
||
[[sah:Клавдий Птолемей]] |
[[sah:Клавдий Птолемей]] |
||
⚫ | |||
[[scn:Tulumeu]] |
[[scn:Tulumeu]] |
||
⚫ | |||
[[simple:Ptolemy]] |
[[simple:Ptolemy]] |
||
[[sk:Klaudios Ptolemaios]] |
[[sk:Klaudios Ptolemaios]] |
||
[[sl:Ptolemaj]] |
[[sl:Ptolemaj]] |
||
⚫ | |||
[[sr:Клаудије Птолемеј]] |
[[sr:Клаудије Птолемеј]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[sv:Klaudios Ptolemaios]] |
[[sv:Klaudios Ptolemaios]] |
||
⚫ | |||
[[ta:தொலெமி]] |
[[ta:தொலெமி]] |
||
[[th:ทอเลมี]] |
[[th:ทอเลมี]] |
||
⚫ | |||
[[tr:Batlamyus]] |
[[tr:Batlamyus]] |
||
[[uk:Клавдій Птолемей]] |
[[uk:Клавдій Птолемей]] |
||
[[ur:بطلیموس]] |
[[ur:بطلیموس]] |
||
[[vi:Claudius Ptolemaeus]] |
[[vi:Claudius Ptolemaeus]] |
||
⚫ | |||
[[war:Ptolemy]] |
[[war:Ptolemy]] |
||
[[zh:托勒密]] |
[[zh:托勒密]] |
21:37, 2011 ж. наурыздың 24 кезіндегі нұсқа
Үлгі:For Үлгі:Pp-semi-vandalism
Ptolemy | |
---|---|
An early Baroque artist's rendition of Claudius Ptolemaeus. | |
Дүниеге келгені: |
c. AD 90 Egypt |
Қайтыс болғаны: |
c. AD Үлгі:Death year and age Alexandria, Egypt |
Мансабы: | mathematician, geographer, astronomer, astrologer |
Клавдий Птолемей - грек математигі және астрономы. Клавдий Птолемейдің өмір жолы туралы мағұлмат жоқтың қасы, тек қана біздің заманымыздың 120 жылынан бастап Александрияда өмір сүргені белгілі. Ол өзінің жетістіктері негізінде арабтар «Алмагест» деп атап кеткен. Үлкен еңбектің авторы «Алмагест» арабша «алмаджести», яғни «аса ұлы» шығарма дегенді білдіреді. Птолемейдің бірінші кітабында гректердің триогеометриясы жүйелі түрде баяндалған. Мұнда 0º бастап 180º дейінгі хордалардың таблицалары келтірілген. Тарихи жазбалар бойынша хордалар таблицасын алғаш жасаушы ретінде б.з.д. 2 ғасырда өмір сүрген астраном математик Гипарх екен. Бірақ ол таблицалар бізге жеткен жоқ. Грек математиктерінде бұл кезде синус, косинус және тангенс сызықтары болмаған. Бұлардың радиусы тұрақты дөңгелектің центрлік бұрыштарына сәйкес келетін хордалардың ұзындығын есептейді. Птолемей дөңгелек шеңбердің 360º, ал оның диаметрін 120 бөлікке бөледі, сөйтіп, хорданың ұзындығын дөңгелектің радиусы (орнықты) арқылы өрнектейді. Басқа бұрыштарға қандай хордалар сәйкес келетінін анықтауға Птолемей шеңберді іштей сызылған төртбұрыш дөңгелекке іштей сызылса, онда оның диогональдарының көбейтіндісі қарама – қарсы қабырғалардың көбейтінділерінің қосындысына тең болады. Бұл теорема қазір Птолемейдің есімімен аталып жүр. Қортындылай келгенде ұлы математиктер математиканы дамытуда адамзатты ғажайып жаңалықтармен әлі талай қуантады. Ғылым тарихына көз салғанда адамзаттың асыл перезенттері ашқан ұлы жаңалықтарға тоқталмай өте алмаймыз, өйткені басқалар мен салыстырғанда бұлардың ойлары орасан зор. Таланттары ерекше биік тұрады. Бұлардың ғылыми идеялары болашаққа өзінің нұрын шашады.